Spechten maken drinkgaatjes in bomen
Onderwerp
spechten, drinkgaatjes, terreinbeheer, bomen, littekens, boomsap
Interessant voor
boswachters, terreinbeheerders, beleidsmakers
In het Renkums Beekdal stonden onderzoekers in april 2022 voor een raadsel. Er zitten littekens en mysterieuze gaatjes in veel bomen. De gaatjes zijn zo’n drie tot acht millimeter breed en tussen de gaatjes zit ongeveer twee tot vier centimeter. De horizontale gaatjesringen vormen zich als parelsnoeren over de bomen. Er zijn ook littekens te vinden; bobbelig, maar ouder en dichtgegroeid.
Spechten ringen de bomen
Spechten zitten al snel in het 'verdachtenbankje'. Zij ‘ringen’ verschillende soorten bomen, zowel loof- als naaldhout. Zij pikken rijen gaatjes in de boomstam, waardoor een sapstroom ontstaat. Boomsoorten met een dunne en gladde schors genieten de voorkeur. Ook vrijstaande bomen en randbomen zijn geliefd. Op een stam kunnen enkele tot honderden ringen aanwezig zijn. De patronen verschillen, maar zodra je het doorhebt, zie je ze overal in het bos.
Vooral de grote bonte specht en de drieteenspecht hakken drinkgaatjes in het bos in het Renkums Beekdal. Andere soorten spechten profiteren ook van de sapuitvloei, waarmee zij hun dieet kunnen aanvullen.
Favoriete boom
De spechten in het Renkums Beekdal prefereren duidelijk de Amerikaanse eik. Zo bleek uit een gaatjes inventarisatie van onderzoeker Leen Moraal in het hele bossengebied tussen Rhenen, Wageningen, Ede, Renkum, Doorwerth en Oosterbeek. Vooral de Amerikaanse eik bleek veel oude littekens te hebben. Deze boom heeft de sterkste sapstromen, omdat hij het snelst groeit op de droge zandgronden in het gebied.
Geen permanente schade
Moraal verzekert dat de drinkgaatjes niet voor permanente schade bij bomen of aan het hout zorgt.
“De houtkwaliteit is zelden in het geding, het komt niet tot houtrot of groeiverliezen. Zelfs bij houtproducten, zoals eikenhouten vloeren, zijn de vlekjes geen probleem, omdat ze wegvallen in het kader van een ‘rustiek’ uiterlijk.”
Volgens hem is verder onderzoek niet aan de orde, omdat er nauwelijks tot geen groei- en kwaliteitsverliezen zijn van de boom.
Buitenland
Het fenomeen is niet nieuw. Er zijn in buitenlandse vakbladen veel artikelen over dit onderwerp te vinden. In Duitsland wordt het 'Baum- of Specht-Ringelung' genoemd, en in Engeland 'tree ringing'. Met het woord ‘geringd’ introduceert Moraal het verschijnsel in de Nederlandse boomvakwereld.