Staatsbosbeheer gestart met uitvoering nieuw beleid Oostvaardersplassen

De aanpak is verschillend per soort: handhaven huidige aantal runderen, reductie aantal konikpaarden door uitplaatsen, en reductie aantal edelherten door afschot. Staatsbosbeheer is deze week gestart met het verminderen van het aantal edelherten.

Begrazingsdruk verminderen

Het Oostvaardersplassengebied is een uniek gebied voor Nederland. Maar het is tegelijkertijd ook een maatschappelijk omstreden gebied. De weerstand in delen van de Nederlandse samenleving richt zich op het beheer van de grote grazers. Al diverse jaren keert telkens in de winterperiode - wanneer relatief veel dieren sterven door voedseltekorten - de discussie over het welzijn van de grote grazers op de maatschappelijke agenda terug. Eerder dit jaar heeft een externe begeleidingscommissie, onder leiding van Pieter van Geel, in opdracht van Provinciale Staten van Flevoland een advies uitgebracht voor beheer van de de grote grazers in de Oostvaardersplassen, naast een aantal andere aspecten van het gebied.

De commissie adviseerde te komen tot een kleiner oppervlak te begrazen grasland en vermindering van de begrazingsdruk daarvan ten opzichte van de afgelopen jaren. Dit voorkomt dat 's winters voedseltekorten ontstaan en geeft ruimte aan ontwikkeling van bosschages, struiken, struwelen en ruigten. Hierdoor zal het aantal dieren fors moeten verminderen tot 1100 dieren, met behoud van natuurlijk levensvatbare populaties.

Aanpak verschillend per soort

Om het aantal grote grazers te verminderen is op advies van commissie van Geel gekozen voor een reductie van het aantal konikpaarden en edelherten, en het handhaven van het huidige aantal heckrunderen:

• Konikpaarden: Een deel van de kuddes paarden wordt gevangen en herplaatst in andere gebieden. Paarden worden deze winter opgevangen in een vangweide en een vangkraal. De dieren krijgen de tijd om aan de nieuwe situatie te wennen en worden in de vangkraal voorzien van extra voer en water. In het voorjaar 2019 worden de paarden naar het nieuwe, nog onbekende, leefgebied gebracht;
• Edelherten: Voor edelherten zou herplaatsing te veel stress opleveren. Daarom heeft de Provincie besloten om de populatie door afschot te verkleinen totdat er ongeveer 490 dieren overblijven. Staatsbosbeheer heeft hiervoor de opdracht gekregen in het kader van de Wet natuurbescherming. Verschillende natuurorganisaties hebben nog geprobeerd via een bestuursrechtelijke procedure afschot tegen te houden, maar de voorzieningenrechter heeft het bezwaar afgewezen. De rechter kende aan het belang van Gedeputeerde Staten van Flevoland om bovenmatige wintersterfte en de maatschappelijke onrust die dat veroorzaakte te voorkomen, een groter gewicht toe dan aan het belang van de procederende natuurorganisaties;
• Heckrunderen: Naar het advies van de commissie Van Geel wordt er niet ingegrepen in de aantallen Heckrunderen. Staatsbosbeheer zal de komende jaren extra inzet plegen wat betreft de zorg voor de dieren, zoals gebruik maken van de kennis en ervaring van externe deskundigen om zowel aan de sociale aspecten van het kuddegedrag aandacht te geven als aan de fysieke behoeften van beschutting, voldoende water en voedsel tegemoet te komen.

Op weg naar Nationaal Park Nieuw Land

Het landschap van de Oostvaardersplassen zal in de toekomst worden ontwikkeld tot een half open landschap met naast open water en grasland voldoende riet, struwelen en bosschages om de natuurdoelen in het gebied te borgen. Met aandacht voor recreatieve investeringen. Meer stukken van het gebied worden natter gemaakt. Om de landschappelijke variatie te realiseren zal er gestuurd moeten worden op de aantallen grazers in het gebied. Het besluit van de Provincie Flevoland betekent dat er een nieuwe vorm van faunabeheer komt waarbij rustgebieden en actief beheerde zones ervoor zorgen dat de Natura 2000-doelen worden gerealiseerd en dat een afwisselend landschap gaat ontstaat.

(Bron foto: Konikpaarden_Marko Ruis)