Steriele mannetjes in de uien

De uienvlieg (Delia antiqua) is een schadelijk insect voor uien en andere verwante gewassen zoals prei. De vliegen, die drie generatie per jaar hebben, leggen eitjes bij de jonge planten. De maden, die uit die eieren komen, vreten aan de ondergrondse delen: aanvankelijk aan de wortels, later aan de bollen. Ze veroorzaken zo veel schade. Je kunt ze chemisch bestrijden met insecticiden, maar daaraan kleven veel milieubezwaren. Al meer dan dertig jaar geleden, in 1980, werd door Thijs Loosjes een techniek ontwikkeld om de uienvlieg te bestrijden met de steriele insecten techniek (SIT). Hij schrijft er in 2009 over in het artikel 'Korte geschiedenis van de steriel-insectentechniek in Nederland'. In dat jaar richtte hij in Nieuwe-Tonge, het bedrijf 'De Groene Vlieg' op om die toepassing in de praktijk te brengen. Maar het duurde nog tientallen jaren voordat de toepassing ook rendabel werd.

Steriele mannetjes

Inmiddels is de techniek volop in gebruik. Het bedrijf 'De Groene Vlieg' is gegroeid. Het is het enige bedrijf ter wereld dat de methode toepast. Vanaf dit jaar wordt de methode ook toegepast in Vlaanderen. Vandaar dat het Vlaamse vakblad Management&Techniek er aandacht aan besteedt. In het artikel 'Steriele mannetjesvliegen helpen uienvlieg controleren' kun je lezen hoe de uienvlieg met steriele mannetjes onder controle wordt gehouden. En in het artikel 'Productie van steriele uienvliegen' beschrijft vakblad aan de hand van beelden hoe het productieproces van de steriele mannetjes verloopt.

Bestraling

Het idee is simpel. De groene vlieg kweekt grote hoeveelheden uienvliegen in een geklimatiseerde kas. Zo gauw de maden zich verpoppen worden ze in rust gebracht en gekoeld bewaard. Die poppen worden bij het begin van het groeiseizoen bestraald zodat de vliegen steriel worden. Daarna worden ze losgelaten op het perceel met uien. Die steriele mannetjes paren vervolgens met de wilde uienvliegen die zich dan niet meer voort kunnen planten. Als je maar genoeg steriele mannetjes uitzet, kun je zorgen dat de populatie uienvliegen in aantal afneemt. Het blijkt goed te werken. Je kunt zo de uienvlieg net zo goed onder controle houden als met een bespuiting met chemische middelen.

(Bron foto: PPO Wageningen UR)