Drinkwaterbedrijven hebben op twee manieren te maken met de stikstofproblematiek. Enerzijds ondervinden ze last van de stikstof omdat deze neerslaat in de door hun beheerde natuurgebieden. Anderzijds worden voor noodzakelijke werkzaamheden vergunningen geweigerd omdat er juist stikstof vrijkomt. Hierdoor komt de bedrijfsvoering in de knel. Toch is er geen sprake van strijdige belangen, zegt directeur Wim Drossaert van drinkwaterbedrijf Dunea in een artikel in de Waterspiegel: 'Natuur en drinkwaterproductie zijn zeer nauw aan elkaar verbonden.'

Veranderende flora

Drossaert is zich ervan bewust dat stikstof negatieve effecten heeft op de natuur. Hij ziet dat de vegetatie in de duinen verandert door de stikstof die neerslaat. Plantensoorten die van oudsher in de duinen voorkomen, bijzondere soorten zoals orchideeën, worden verdrongen door soorten als brandnetels en grassen. Die veranderende flora brengt ook een veranderende fauna met zich mee, weet hij. Zijn drinkwaterbedrijf probeert de effecten van de stikstofdepostie te beperken door het afplaggen van vegetatie of door de inzet van grote grazers.

Tegelijkertijd probeert het bedrijf de eigen stikstofuitstoot zoveel mogelijk te beperken, bijvoorbeeld door de inzet van elektrische voertuigen. Maar het probleem van de overmatige stikstofdepositie kan door het bedrijf niet zelf opgelost worden. De uitstoot van sitkstof zal bij de bron moeten worden beperkt, zegt Drossaert. Hij sluit daarmee aan bij het standpunt van Vewin, de Vereniging van drinkwaterbedrijven in Nederland die in wil zetten op een stevige bronaanpak om stikstofemissies terug te brengen. Drossaert denkt dat bufferzones rond natuurgebieden bij kunnen dragen aan de oplossing van het probleem. Die bufferzones zorgen ervoor dat de stikstofdepositie in de natuurgebieden zelf minder invloed heeft.

Gebiedsgerichte aanpak

Dat de drinkwaterbedrijven ook invloed hebben op de activiteiten van de drinkwaterbedrijven zelf maakt Marike Bonhof, directielid van Vitens, duidelijk in het artikel. Omdat drinkwaterbedrijven vaak in de buurt van natuurgebieden werken, worden ze beperkt bij de uitvoering infrastructurele maatregelen waarbij stikstof vrijkomt. Bonhof verwacht veel problemen bij de uitvoering van grote projecten die op stapel staan. Omdat veel stikstof die in Natura 2000-gebieden terechtkomt grotendeels een lokaal probleem is, gelooft Bonhof in een gebiedsgerichte aanpak, waarbij je ook kijkt naar compenserende maatregelen. Bonhof ziet bij de organisatie van zo'n gebiedsgerichte aanpak een belangrijke rol voor provincies.

Een positief aspect van de stikstofcrisis, zo zegt Bonhof in het artikel, is de aandacht voor een schoner milieu en een gezonde natuur. De sitautie zal leiden tot een versnelling in de ontwikkeling van schonere bouwmethoden, dus tot innovatie.

Stikstofproblematiek raakt drinkwaterbedrijven