SynBioSys koppelt info over vegetatie
Er is een schat aan informatie over planten, soorten en landschappen. Al deze kennis is gebundeld in het computerprogramma SynBioSys, oftewel Syntaxonomisch Biologisch Systeem. Het is een gratis informatiesysteem met beschrijvingen, verspreidingskaarten, analyses, tabellen, grafieken en foto's van planten- en diersoorten, plantengemeenschappen en landschappen.
Openbare data
De Landelijke Vegetatie Databank, met daarin inmiddels zo'n 600.000 vegetatieopnamen van 1930 tot nu, vormt de basis. De informatie is gekoppeld aan GIS-data en andere gegevens uit onder meer www.soortenbank.nl en www.verspreidingsatlas.nl en aan bijvoorbeeld Google Afbeeldingen. Het programma kan al deze informatie combineren. Bovendien kunnen eigen vegetatieopnamen worden ingevoerd en geanalyseerd.
“Het gaat bij SynBioSys vooral om het verknopen van informatie”, zegt Joop Schaminée, hoogleraar Natuurbeheer en plantenecologie in Wageningen en tevens werkzaam bij het groene kennisinstituut Alterra. Samen met Stephan Hennekens van Alterra is hij verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het systeem. “Toen we 15 jaar geleden begonnen, hebben we moeten vechten om de data vrij te mogen gebruiken. Dat was namelijk nog niet gebruikelijk", aldus Schaminée.
Beginner of gevorderde
Zowel natuurbeheerders als docenten zijn enthousiast over SynBioSys en gebruiken het in hun beroepspraktijk. Dat blijkt bij het symposium ‘Wegwijs in de natuur’, ter afsluiting van het KIGO-project over SynBioSys, op dinsdag 16 april bij Van Hall Larenstein in Velp. Ongeveer 150 mensen woonden het symposium bij.
In het KIGO-project is het progamma beter toegankelijk gemaakt voor middelbare scholieren en mbo-studenten. Geen overbodige luxe, want jaarlijks werken zo’n 1500 leerlingen gemiddeld één dag met SynBioSys. Tegenwoordig kun je kiezen voor wetenschappelijke of Nederlandse plantennamen en opgeven of je een beginnend of gevorderd gebruiker bent. Beginnende gebruikers krijgen eenvoudiger teksten voorgeschoteld en worden afgeschermd van ingewikkelde mogelijkheden. Dertig korte instructiefilmpjes vergroten het gebruikersgemak eveneens.
Excursies voorbereiden
“Het is leuk om te gebruiken als je met leerlingen planten gaat determineren”, vertelt symposiumbezoeker Albert Munting, biologiedocent op invalbasis in de bovenbouw van havo en vwo. “Het is te gebruiken als encyclopedie, om veldwerkgegevens in te verwerken en als voorbereiding bij excursies”, verklaart Tom Toebes, docent aan de lerarenopleiding biologie bij Fontys in Tilburg. Zijn collega Peter Krijnen vult aan: “En het programma blijft in ontwikkeling. We werken er al drie jaar mee en ontdekken nog steeds nieuwe dingen.”
Gezond verstand
Onder natuurbeheerders is het programma eveneens populair. Marcel Horsthuis, ecoloog bij Bosgroep Midden Nederland, noemt het systeem handig en goed toegerust op de beheerpraktijk. “De ontwikkelaars luisteren heel goed naar onze vraag.” Hij gebruikt het programma veelvuldig. “Het hele systeem van vegetatiekunde en de indelingen daarvan is een soort raamwerk. Je eigen waarnemingen uit veldwerk kun je daarin hangen, en zo kun je het makkelijk toetsen”, legt Horsthuis uit. “Maar de praktijk is soms hardnekkig, je moet het wel met gezond verstand gebruiken", voegt hij lachend toe.
SynBioSys is gratis te downloaden, evenals het boekje ‘Wegwijs in de natuur’ dat bij het symposium is gepresenteerd.
(Bron foto: Thinkstock)