Terminologie van duurzame melkveehouderij

Alle bedrijfssystemen staan met elkaar in verbinding. Bij het ene systeem ligt de focus meer op efficiëntie en de andere meer op biodiversiteit. Deze systemen geven handvatten aan de veehouder om vanuit eigen visie te verduurzamen.

Grondgebonden veehouderij

Grondgebonden veehouderij zegt het eigenlijk al: ‘je bent als boer grondgebonden’. Je bedrijfssysteem is gebaseerd op de hoeveelheid grond dat je bezit. Het voer van de koeien komt van eigen land, de mest van de koeien wordt ook alleen gebruikt voor eigen land. Een gesloten kringloop.

Er zijn wel uitzonderingen. Zo mag via een ‘buurtcontract’ voer en mest ook met de boer-buren worden uitgewisseld. Daarnaast mag er ook krachtvoer worden aangekocht.

Vijftig jaar geleden was een grondgebonden bedrijf standaard. Er werd mais en gras geteeld op eigen land, deze werd aan de koeien gegeven en de mest ging weer terug naar het land. Door schaalvergroting was dit niet meer mogelijk. Er was meer voer nodig, er werd krachtvoer aangevoerd en een mestoverschot op het bedrijf ontstond. Er werd veel melk geproduceerd op zo’n goedkoop mogelijke wijze, waardoor de consument goedkoop zuivel kon kopen. Dit heeft veel invloed gehad op het Nederlandse landschap en op de natuur.

Kringlooplandbouw en circulaire veehouderij

Kringlooplandbouw gaat nog een stapje verder dan grondgebonden landbouw. Bij dit systeem wordt niet alleen gekeken naar het behouden van voer en mest op eigen bedrijf, maar ook naar het grote geheel. Hiermee wordt bedoeld dat biodiversiteit wordt ingezet voor voedselproductie. De focus ligt op het zo efficiënt en zuinig omgaan met de ruimte die er is en grondstoffen die er zijn. Ook wordt er gekeken naar het hergebruiken van producten.

Een ander belangrijk onderdeel van kringlooplandbouw is dat dieren onbruikbare reststromen en gewassen omzetten in voeding voor mensen. Planten die wij als onbruikbaar beschouwen worden direct en indirect gebruikt als veevoer. Het begrazen van grasland door schapen en koeien dat verder onbruikbaar is voor het telen van voedsel, waarbij het vee ook landschap bemest, is ook onderdeel van kringlooplandbouw. Je kunt dan denken aan begrazing in de uiterwaarde of op andere natuurgebieden en waar tractoren lastig bij kunnen komen.

Precisielandbouw

Niet alleen in de akkerbouw, maar ook in de (melk)veehouderij is precisielandbouw vol in ontwikkeling. Met behulp van GPS en andere technologieën kan de veehouder grasland van precies de juiste voedingstoffen voorzien. Hierdoor wordt bemesting optimaal gebruikt, zal er geen uitspoeling plaatsvinden en is een optimale grasopbrengst te realiseren. Onderzoekers van Wageningen University & Research zijn betrokken bij projecten rondom precisielandbouw. Denk hierbij aan sensoren die koeien dragen om gedrag waar te nemen. Ook andere veehouderijsectoren werken aan precisielandbouw. In de varkenshouderij is er een systeem dat staartbijten waarneemt en in de pluimveehouderij bestaat een automatische vogelmijtteller.

Natuurinclusieve landbouw

Bij natuurinclusieve landbouw wordt voedsel verbouwd binnen de grenzen van natuur, milieu en leefomgeving. Er wordt gebruik gemaakt van de biodiversiteit en deze tot het optimale benut en beschermt. Grondgebonden en samenwerken met de natuur zijn belangrijke aspecten. Deze infographic van Wageningen Universiteit & Research neemt je mee in allerlei onderdelen van dit systeem.

Agroforestry

Agroforestry wijkt af van de vorig genoemde systemen. Bij dit systeem wordt de focus gelegd tussen landbouw (agro) en bosbouw (forestry). Het doel is het beste uit beide systemen halen. Bijvoorbeeld door beboste kippenweides aan te leggen of het creëren van een extra inkomstenbron op je bedrijf door fruitboomgaarden aan te planten. In het artikel ‘Op weg naar agroforestry’ zijn vier inspirerende video’s te zien over veehouders die zijn overgestapt naar het agroforestry-systeem.