Train begeleider gehandicapte op natuurbeleving
Dit is te lezen in een afstudeerrapport in het kader van de afstudeerrichting Mens & Natuur aan de Hogeschool Van Hall Larenstein te Velp: Beleef de natuur – Natuurbeleving voor mensen met een ernstige meervoudige beperking.
De schrijfster, Mascha Stroop, onderzocht het plan van Het Bewaarde Land om natuurbeleving voor ernstig meervoudig beperkten te ontwikkelen. Deze organisatie in Noord-Brabant bood aan basisscholen reeds programma’s aan op dit vlak. Op aanvraag van een zorginstelling de Binckhorst (/Cello) is daar nu een niewe doelgroep bij gekomen.
Toegang zonder vragen
In de eindconclusie is te lezen dat natuurbeleving voor iedereen mogelijk is en dat begeleiding voor mensen met een ernstige meervoudige beperking belangrijk is. 'Een begeleiding die een idee heeft hoe het is om zo afhankelijk te zijn van anderen en zelf weinig inbreng te hebben en daardoor geduld en begrip weten op te brengen.' De begeleiding moet niet alleen worden getraind om open te staan voor de manier waarop gehandicapten (zintuiglijk) beleving, ze moet ook structuur en duidelijkheid bieden.
In het document staan diverse werkvormen beschreven die de schrijfster zelf ontworpen heeft naar aanleiding van haar onderzoek naar de mogelijkheden van mensen met een ernstige meervoudige beperking en de positieve werking van de natuur op hun welbevinden. Van belang blijken werkvormen van verschillende aard (zintuiglijk, structureel, actie-reactie). Verder zijn randvoorwaarden, geschiktheid van natuurbelevingsmethoden en –programma’s, begeleiding (houding, vaardigheden, kennis), vrijwilligerstraining en een beschrijving van de definitie ernstige meervoudige beperking allemaal terug te vinden in het rapport. Het leidt tot een ontwerp van een natuurbelevingsprogramma, waarvan de studente verwacht dat deze een nieuwe wereld kan openen voor gehandicapten. 'Een wereld die voor iedereen toegankelijk zou horen te zijn, zonder dat ze er om moeten vragen.'
Natuur & gezondheid
In de bijlagen van het afstudeerraport zijn meerdere voorbeelden te vinden van andere natuurbelevingsprogramma’s, denk aan Scharrelkids en Oerrr. Nog meer inspiratie –toegesneden op de gezondheidszorg- wordt geboden via het boek Natuur & Gezondheid. In dit boek wordt natuur gezien als potentiële helpende hand in de zorg. Zo is er een hoofdstuk over wandelen voor de gezondheid, onder meer aangeboden door ziekenhuis Bernhoven uit Uden samen met IVN Brabant onder de naam 'biowalks' voor mensen met diabetes. Andere voorbeelden zijn ziekenhuisparken, herinnerings-/belevingstuinen en dagbesteding in het bos voor mensen met autisme.
Wetenschappelijk bewezen
In het boek wordt gesteld dat de heilzame werking van de natuur geen nieuwe ontdekking is, maar dat we het gewoon zijn vergeten. Tegenwoordig is onderzoek nodig om dit te bewijzen. Zie ook het artikel Natuur en gezondheid: de stand van de wetenschap. In dit artikel uit 2013 wordt beschreven welk wetenschappelijk bewijs er is voor de relatie tussen natuur en gezondheid.
Een greep: 'In 1984 toonde Ulrich in het fameuze tijdschrift Science voor het eerst aan dat patiënten in een ziekenhuis profiteren van de helende effecten van uitkijken op natuur', Jolande Maas toont in onderzoek aan dat mensen die in het groen wonen 'minder vaak naar de huisarts gaan, minder angststoornissen en depressies hebben en bovendien minder vaak last hebben van een hoge bloeddruk, hartklachten, rug- en nekklachten, ademhalingsproblemen, darmstoornissen, migraine en duizeligheid' en 'uit een overzichtsstudie blijkt dat als mensen bewegen of sporten in de natuur, ze zich krachtiger en positiever voelen, meer energie hebben en minder spanning, angst en depressieve gevoelens dan wanneer ze deze oefeningen binnen of in de stad uitvoerden'.
(Bron foto: Pixabay)