Twee vaccins tegen vogelgriep blijken effectief

Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) werkte de afgelopen maanden aan een proef van vier vaccins tegen vogelgriep. Behalve de aangekondigde drie moderne vaccins werd ook het al oudere Nobilis-vaccin in de proef betrokken. De drie moderne vaccins in de proef zijn:

• HVT-H5-vaccin van Ceva Sante Animale
• HVT-H5-vaccin van Boehringer Ingelheim Animal Health
• DNA-vaccin van Huvepharma

Twee vaccins effectief

Van de vier vaccins blijken de twee zogenoemde HVT-H5-vaccins én bescherming te bieden tegen ziekteverschijnselen bij legkippen én verspreiding van het virus te voorkomen, volgens onderzoeksleider Nancy Beerens. Een derde criterium is zeker van even groot gewicht: “Belangrijk bij de selectie van de vaccins was dat we onderscheid kunnen maken tussen dieren die zijn gevaccineerd, en dieren die antistoffen hebben omdat ze een infectie hebben doorgemaakt. Bij de drie moderne vaccins kan dit onderscheid worden gemaakt.” aldus Nancy Beerens. Dit is een belangrijk gegeven omdat producten van gevaccineerde kippen in de toekomst kunnen worden toegelaten tot de Europese handel. Het is dan duidelijk welke producten veilig zijn voor consumptie en welke niet.

Het vaccin werkt helaas alleen voor kippen en kalkoenen en niet voor eenden of ganzen. De vaccins kunnen al in het ei of aan eendagskuikens in de broederij worden toegediend. In de praktijk zal een legbedrijf dus gevaccineerde dieren aangeleverd krijgen.

Werkwijze en resultaten

In de proef werd ieder vaccin aan tien legkippen toegediend. Vervolgens werden vijf van de tien dieren geïnfecteerd met het vogelgriepvirus en bij vijf niet-geïnfecteerde kippen in een stal geplaatst. Op deze manier konden de onderzoekers nagaan of er kippen ziek werden en of het virus oversprong van geïnfecteerde naar niet-geïnfecteerde kippen.

Beide HVT-H5-vaccins bleken 100% effectief in het bestrijden van ziekte en sterfte na infectie met het H5N1-virus. De studie liet zien dat deze twee vaccins voorkomen dat het virus zich tussen de kippen verspreid, met een berekend reproductiegetal (R-waarde) significant lager dan 1. De R-waarde van beide vaccins verschilde bovendien significant van de controlegroep, die niet was ingeënt. Voor de beide andere vaccins verschilde de R-waarde niet significant van de controlegroep, zodat ze onvoldoende effectief zijn tegen verspreiding van het virus.

Toch nog even geduld

Het is goed om een slag om de arm te houden, want het is mogelijk dat vaccins in het veld minder goed werken dan in de gecontroleerde omstandigheden van de proef. “Het is daarom belangrijk om te onderzoeken of de vaccins goed werken onder praktijkomstandigheden, hoe lang de vaccins beschermen, en of er een boosterprik nodig is.”

Het ministerie van LNV laat een veldstudie uitvoeren die deze zomer zal starten. Daarnaast moeten de vaccins nog worden geregistreerd in Nederland en de Europese Unie. “Er zijn nog wel enkele hobbels te nemen, maar de resultaten van ons onderzoek zijn een belangrijke eerste stap op weg naar vaccinatie tegen het vogelgriepvirus in de pluimveehouderij”, aldus Beerens.

De vaccintest was een samenwerking van WBVR met de Universiteit Utrecht, Royal GD en WUR, in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).