Van dierproeven naar proefdiervrije innovatie
Van dierproeven naar proefdiervrije innovatie
De laatste jaren neemt de ethische en maatschappelijke zorg om het welzijn van proefdieren verder toe. Daarnaast wordt de regelmatig beperkte voorspellende waarde van dierproeven - zeker in veiligheidsstudies - door steeds meer wetenschappers erkend en naar voren gebracht. Ondertussen ontwikkelen de technologie en de wetenschap zich razendsnel. De overtuiging groeit dat het mogelijk zal worden om zónder proefdieren effectiever onderzoek te doen naar nieuwe geneesmiddelen en naar de veiligheid en risico’s van (chemische) stoffen. Innovatieve humane testmodellen hebben bijvoorbeeld een duidelijk belang voor de ontwikkeling van ‘personalized medicine’. Proefdiervrije innovatie zou wel eens een goede kans kunnen zijn om producten, waaronder geneesmiddelen, onder de huidige eisen met betrekking tot kwaliteit en veiligheid sneller en goedkoper op de markt te krijgen.
Transitie Proefdiervrije Innovatie (TPI)
Samen met een aantal (kennis)partners heeft de overheid de afgelopen maanden een filosofie en werkwijze ontwikkeld om de transitie naar proefdiervrij onderzoek vorm te geven en aan te pakken. De partners in TPI zijn het KNAW, ZonMw, het NCad, het RIVM en inmiddels ook een aantal universiteiten. Vanuit de NGO’s nemen de Samenwerkende Gezondheidsfondsen en Stichting Proefdiervrij het voortouw. De topsectoren Life Sciences & Health, Chemie en AgriFood zijn betrokken en worden binnenkort versterkt door innovatieve bedrijven die aan proefdiervrije innovatie werken: van start-ups tot multinationals. Vanuit de Rijksoverheid voert het Ministerie van LNV de regie over het TPI traject, in samenwerking met de departementen van OCW, VWS, EZK en IenW.
Versnelling en vernieuwing
De Denktank en het NCad hebben al eerder geadviseerd dat Nederland voorop moet gaan in het transitieproces. De gezamenlijke ambitie van TPI rijkt verder dan dierenwelzijn en het vervangen van dierproeven. Het inspelen op en versnellen van ontwikkelingen op het terrein van wetenschap en veiligheid is een kritische succesfactor voor TPI. Diverse universiteiten en bedrijven hebben al aangegeven dat ze actief willen deelnemen aan het TPI-traject.
TPI wordt vormgegeven via zogenaamde vernieuwingsnetwerken en projecten. Vernieuwingsnetwerken zijn tijdelijke netwerken met koplopers en nieuwsgierigen in de keten, die hun nek uit willen uitsteken en intensief samenwerken aan proefdiervrije innovaties op inhoud, proces en systeem. Kansrijke ideeën worden hier gedeeld en verkend om nieuwe, experimentele ideeën op de vele domeinen van proefdiervrije innovatie verder uit te werken. Van 2018 tot en met 2020 zal de overheid jaarlijks één miljoen euro investeren om de transitie op gang te krijgen en in een hogere versnelling te brengen.
(Bron foto: Transitie Proefdiervrije Innovatie)