Van ongeloof naar stappen zetten: schoner slootwater dankzij slimme software
Projectleider Koos Verloop: “Het is belangrijk dat boeren de waterprestaties van hun bedrijf kennen, want in grote delen van Nederland voldoet de waterkwaliteit nog niet aan de Europese normen. Boeren kunnen veel betekenen in het borgen daarvan.”
Verloop legt uit dat water in Nederland is verdeeld in oppervlaktewater en grondwater. “Waterschappen zien dat het oppervlaktewater te veel nutriënten bevat. Dat merk je in de zomer, bijvoorbeeld meertjes blauwalg krijgen. Ook is biodiversiteit in en rond sloten een uitdaging. Tot slot signaleren ook drinkwaterbedrijven dat grondwater nog steeds te veel nitraat en gewasbeschermingsmiddelen bevat.”
<h3>Koos Verloop, Projectleider</h3>In grote delen van Nederland voldoet de waterkwaliteit nog niet aan de Europese normen. Boeren kunnen veel betekenen in het borgen daarvan.
Tijdig beginnen
Om al die redenen is de Kaderrichtlijn Water 2000 (KRW) in het leven geroepen. Die richtlijn is al van kracht, en bepaalt onder andere dat boeren vanaf 2027 een 0-emissie vanaf het erf naar het water mogen hebben. “Door op tijd op te schakelen, kan je in rust naar optimale oplossingen toewerken”, zegt Verloop. “Ik zie nog teveel bedrijven waar meststoffen half februari van de akkerrand zo de sloot in spoelen. Of perssap dat het erf afloopt. Vaak is de boer zich helemaal niet bewust van het effect daarvan. Door tijdig te beginnen, blijven we hopelijk weg van een overspannen situatie als rond de PAS. Een aantal bedrijven is al om. Die zijn de fase van ongeloof voorbij en nemen nu maatregelen om afspoeling te voorkomen.”
BedrijfsWaterWijzer
In de Bedrijfswaterwijzer voeren boeren, eventueel samen met hun bedrijfsadviseur, de kenmerken van hun bedrijf in. Denk aan sloten, percelen, met informatie als grondsoort, organische stof, PAL, gewassen, bemestingen en bodemoverschotten van stikstof en fosfaat. De Bedrijfswaterwijzer vertaalt dat in risico’s. Bijvoorbeeld voor droogteschade, wateroverlast, uitspoeling naar het grondwater maar ook afspoeling naar het oppervlaktewater. Met die gegevens krijgen boeren inzicht op de waterprestatie van hun bedrijf, en suggesties voor verbetermaatregelen. “In het zuiden van het land moeten boeren bijvoorbeeld dit najaar al aangeven hoe ze gaan bijdragen aan het borgen van de waterkwaliteit. De Bedrijfswaterwijzer kan hiervoor belangrijke inzichten leveren.”, legt Verloop uit.
Andere watertaal
De onderzoekers hopen bovendien dat de Bedrijfswaterwijzer nog op een andere manier inzichten biedt. “Boeren en waterbeheerders (waterschappen of drinkwaterbedrijven) spreken een compleet andere taal. Voor de boer is water een middel om een einddoel te bereiken, namelijk, groei van plant en dier. Voor de waterbeheerder is water juist het einddoel en kan de boer het middel zijn om dat te bereiken. Je begrijpt, met een beetje pech praten die twee groepen volledig langs elkaar heen. We hopen dat via de Bedrijfswaterwijzer een gesprek mogelijk is waarbij de ‘watertaal’ gelijk is. Wie weet wat er dan in 7 jaar mogelijk is!
Het onderzoek naar de Bedrijfswaterwijzer vond plaats in opdracht van ZuivelNL, het ministerie van LNV en het ministerie van I&W, in het kader van het project Koeien & Kansen. De BedrijfsWaterWijzer is een gezamenlijk resultaat van Wageningen Livestock Research en Wageningen Plant Research.