Varkens met een krulstaart

De gangbare praktijk is dat varkenshouders vier dagen na de geboorte van de varkens hun staarten couperen. Dat doen ze om te voorkomen dat varkens op staarten van soortgenoten gaan bijten. Staartbijten is een probleem, niet alleen in de reguliere varkenshouderij, ook in de scharrel- en biologische varkenshouderij kampen varkenshouders met het staartbijtprobleem. Die bijtwondjes kunnen ontaarden in bloederige verwondingen en ernstige ontstekingen.

Routeplan

Maar volgens de Europese Richtlijn tot bescherming van het welzijn van varkens en in het Nederlandse Varkensbesluit is het routinematig couperen van varkensstaarten niet toegestaan. Bovendien roept het vragen op bij maatschappelijke organisaties. Daarom hebben Vakgroep Varkenshouderij van Land-en Tuinbouw Organisatie Nederland en de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren in 2012 het initiatief genomen tot het instellen van de ‘Werkgroep Krulstaart’. Intentie van die werkgroep is dat alle varkens een krul in de staart houden en helemaal te stoppen met couperen. Hun rapport 'Varkens houden met een krul' kwam in 2013 uit. Dat rapport beschreef een routeplan op hoe je varkens met een langere staart kunt houden. Aansluitend op dit rapport is een demonstratieproject uitgevoerd door VIC Sterksel. Het rapport 'Houden van varkens met een intacte staart' verscheen in januari 2016.

Staartbijtproblemen

Uit het demonstratieproject blijkt dat er nog geen kant-en-klare oplossingen zijn. Het demonstratieproject op VIC Sterksel, dat twee jaar duurde, heeft inzicht opgeleverd, aldus de onderzoekers, maar problemen met staartbijten zijn niet opgelost. Zo zagen de onderzoekers bij 2 van de 117 tomen in het demonstratieproject ernstige staartbijtproblemen optreden bij gespeende biggen. Een oorzaak was niet altijd te vinden. Er zijn diverse factoren die een rol spelen, denk aan klimaat, voeding, afleiding, gezondheid en fokkerij. Aan het eind van het project konden de onderzoekers bij 82% van de dieren geen zichtbare afwijking zien, 6% had bijtsporen en 12% had een duidelijk zichtbare wond. Het staartbijtprobleem is daarmee nog niet opgelost.

Het onderzoek heeft veel inzicht opgeleverd in het houden van varkens met intacte staart, zo is te lezen in het rapport, maar laat ook zien dat het staartbijten tot aan het eind van het traject niet volledig controleerbaar is. Dierverzorgers zeggen vooral te hebben geleerd anders te kijken naar de varkens. Wil je bijtproblemen voorkomen, dan moet je alert zijn.

(Bron foto: Wageningen UR)