Veelbelovende oplossingen voor brijnprobleem

Klimaatverandering zorgt voor ongelijke beschikbaarheid van hemelwater, waardoor telers grotere opvangbassins en alternatieve waterbronnen nodig hebben. Goede kwaliteit gietwater is essentieel om in substraatteelten de waterkringloop op het bedrijf gesloten te houden. Hoewel hemelwater de belangrijkste bron is, is in sommige periodes een aanvullende bron nodig. Hiervoor wordt vaak behandeld grondwater gebruikt, maar dit staat onder druk omdat het in veel regio’s te zout is om direct te gebruiken.

Brijnprobleem

Ontzouten met behulp van omgekeerde osmose (RO) zorgt momenteel voor goede kwaliteit gietwater, maar creëert een probleem met het afvoeren van brijn, een geconcentreerde zoutoplossing. Deze brijn wordt momenteel vaak terug de grond in gebracht, dit is verboden maar wordt soms nog via maatwerk toegestaan.

Doel project Rewarding

De Publiek-private samenwerking Rewarding (REcycle of WAter and Recovery of DIssolved Nitrate in Greenhouses) richt zich op het sluiten van water- en nitraatcycli in de glastuinbouw. Het project identificeert, evalueert en ontwikkelt duurzame oplossingen voor de behandeling van geconcentreerde waterstromen met hoge concentraties zouten (natrium en chloride), nutriënten en andere componenten. Daarbij zijn bestaande technieken geëvalueerd en getest.

Pilot Behandeling grondwater

Vanaf het voorjaar van 2025 worden drie behandelingsconcepten getest op grondwater met veel ijzer en calcium. De projectgroep is in gesprek met een bedrijf in de Bommelerwaard om deze grondwaterdemo’s uit te voeren. De behandeling begint met omgekeerde osmose (RO - reverse osmosis), gevolgd door technologieën om ijzer en calcium te verwijderen. Uiteindelijk wordt meer dan 95% van het grondwater omgezet in schoon gietwater. Lanting legt uit: “De behandeling vindt sowieso plaats in meerdere, opeenvolgende stappen. Uiteindelijk houd je een stroom met hoogwaardig gietwater over die de kas in gaat, en een zeer geconcentreerde zoutoplossing die idealiter wordt verwerkt tot vast zout.”

Pilot Drain(age)water

“We hebben ook al veel werk verzet met drain- en drainagewaterbehandeling”, vervolgt Koeman. “Bij deze waterstroom aan de achterzijde van het watersysteem draait het vooral om het terugwinnen of behouden van nutriënten en het isoleren en afvoeren van de natriumcomponent. Oplopende natriumcijfers zijn de voornaamste aanleiding voor het lozen van water.” In een aparte pilot op een vruchtgroentekwekerij wordt elektrodialyse toegepast om natrium te verwijderen, zodat een groot deel van de overige nutriënten terug naar de kas kan gaan.

Zero Liquid Discharge

Vervolgonderzoek richt zich op het verhogen van de water recovery uit grondwater, wat leidt tot minder brijn en waardevolle zoutwinning. Dit kan een besparing van 54% grondwater opleveren. Voor drainwater ligt de focus op het terugwinnen van nutriënten of het verwijderen van belemmerende componenten.