Verdienmodellen voor landgoedeigenaren

Landgoedeigenaren die op zoek zijn naar nieuwe verdienmodellen, moeten beginnen met het ontwikkelen van een landgoedvisie. Wat zijn de kenmerken van hun landgoed? Wat is belangrijk om te behouden? Waarmee wil je je als landgoed profileren? Cultuurhistorie, biodiversiteit of economische activiteiten? En als je die visie om wil zetten in een werkend verdienmodel, dan ontwikkel je marktgerichte activiteiten die passen bij je visie. Je kunt bijvoorbeeld met pachters werken aan de ontwikkeling van duurzame landbouw of streekproducten.

Negen stappen

Het rapport 'Natuur en economie verbinden op landgoederen' noemt negen stappen om succesvolle verdienmodellen te ontwikkelen. Die verdienmodellen zijn nodig, want de tijd is voorbij dat landgoedeigenaren konden volstaan met de traditionele verdiensten uit bosbouw of pacht. Voor het behoud van het landgoed is meer nodig. Daarom zijn landgoedeigenaren op zoek naar nieuwe verdienmodellen.

Er is wel veel kennis over verdienmodellen, zo is te lezen in het rapport, maar de toepassing van die verdienmodellen blijft vaak beperkt tot pilots. Tot opschaling komt het niet gauw. Wat staat de opschaling in de weg? Welke handelingsopties hebben de landgoedeigenaren? Met die vragen analyseerden onderzoekers van LEI -WUR en PPO-WUR verschillende praktijkprojecten. Ze deden dat in het kader van het programma Natuurlijk Kapitaal Nederland (NKN) van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Landgoedvisie

Het rapport noemt de ontwikkeling van een heldere landgoedvisie essentieel. Voor het slagen van een verdienmodel is het belangrijk in te zetten op ondernemerschap en samenwerking te zoeken met andere betrokkenen: familie, pachters, lokale gemeenschap en overheden. Er is veel mogelijk, stellen de opstellers van het rapport.

Landgoederen scoren laag op regionale economie: een groot deel van de economische waarde wordt gegenereerd door de pachters. Landgoedeigenaar en pachters werken nauwelijks samen om meer economische waarde op het landgoed te creëren. Je moet dus samenwerken en betrokkenheid organiseren. Organiseer de inbreng van familie en pachters, en houd open dagen voor een breed publiek, zo luiden aanbevelingen.

De transitie naar een nieuw verdienmodel verloopt niet vanzelf, zo blijkt uit de praktijkprojecten. Wil zo'n proces slagen, dan is ondersteuning nodig, stellen de onderzoekers. Dat kan op verschillende manieren: in een Taskforce of Communiy of Practice.

(Bron foto: Jan Nijman)