Verontreiniging in hemelwater deels afkomstig van daken
Uit een onderzoek in 1982 werd duidelijk dat afstromend hemelwater zo sterk verontreinigd kan zijn, dat je het niet zonder meer kunt lozen. Sindsdien hebben gemeenten en waterschappen maatregelen genomen om de emissie van verontreinigingen te beperken. Metingen van de vervuilende stoffen in hemelwater werden vanaf 2007 samengebracht in de Database Hemelwaterkwaliteit. Die database is afelopen jaren uitgebreid met nieuwe meetgegevens. In een artikel in vakblad H20 worden een aantal bevindingen uit die databes besproken.
In de eerste versie van de database waren gegevens opgenomen van metingen van 600 monsters op 30 onderzoekslocaties. Maar het beeld van verontreinigingen was daarmee niet compleet. Er waren kennisleemten voor stoffen als fosfaat, zware metalen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) De Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) en stichting Rioned hebben daarom diverse meetprojecten uitgevoerd waarmee die database kon worden uitgebreid. De Database Hemelwaterkwaliteit bevat nu analyseresultaten van 1.742 monsters van 191 locaties in Nederland. De gegevens zijn verzameld in het onderzoeksrapport 'Kwaliteit afstromend hemelwater in Nederland'.
Zware metalen
Het artikel gaat in op een aantal kwaliteitsproblemen. Een aantal metalen als cadmium, kwik, nikkel en lood worden genoemd als prioritaire stoffen, stoffen die een risico vormen voor de leefomgeving. Afstromend hemelwater van daken bevatten meer koper en lood dan gemiddeld. En de concentratie van metalen ligt in veel gevallen ook boven de milieukwaliteitsnormen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Veel van die stoffen zijn afkomstig van de materialen die gebruikt worden voor dakgoten en dakbedekking. Afstromend hemelwater van bitumen daken en daken met zinken dakgoten bevatten meer zink en lood dan overig daken.
Kwaliteitsverbetering
Goed nieuws is dat de gemiddelde concentraties van afstromend hemelwater in woonwijken na 2007 lager ligt dan voor die tijd. De kwaliteit van het afstromende hemelwater lijkt wat dit betreft te zijn verbeterd. De onderzoekers hebben gepoogd de concentraties van vervuilende stoffen te vergelijken met buitenlandse metingen. Vergelijking is lastig, maar het lijkt er op dat de Nederlandse concentraties relatief laag zijn. Dat is te verklaren door de manier waarop de Nederlandse hemelwaterriolering is ontworpen. De stroomsnelheid is meestal laag waardoor minder vervuilende deeltjes worden opgenomen.
Wil je de kwaliteit van het afstromende hemelwater verbeteren, dan zullen er een aantal maatregelen genomen moeten worden: een combinatie van bronaanpak, end-of-pipe zuivering, en verantwoord lozen of hergebruiken van het water.
(Bron foto: Sue Harris via Pixabay)