Voedselschaarste bestrijden met technologie

Technologie heeft impact

De wereldbevolking groeit naar 9 miljard mensen halverwege de eenentwintigste eeuw. Om al deze mensen van voedsel te kunnen voorzien, wordt vooral gekeken naar betere landbouwmethoden. ‘Te eenzijdig’, meent Remko Boom. ‘Ten opzichte van de huidige situatie, waarin ongeveer de helft van de agrarische productie verloren gaat, kan door inzet van efficientere en duurzamere technologie veel worden gewonnen.’ Boom beschrijft zijn visie in een column voor Groen Kennisnet. Ook heeft hij voor de expositie Foodtopia van Museum Boerhaave in Leiden een inhoudelijke bijdrage geleverd, in de vorm van een publiekslezing en een hoofdstuk in het Cahier Foodtopia van de Stichting Biowetenschappen en Maatschappij. Deze stichting stelt ook lesmateriaal beschikbaar voor de HAVO/VWO bovenbouw, over het thema 'voedsel van de toekomst'.

Hightech materialen

Sommige oplossingsrichtingen zijn rechtstreeks ontleend aan ‘high-tech' sectoren buiten het domein van voeding. Een voorbeeld daarvan is het vervangen van membranen - veel gebruikt in scheidingsprocessen - door zogenaamde 'silicium wafers' uit de computertechnologie. In zo’n wafer kunnen gaatjes van exacte afmetingen worden aangebracht waar een specifiek deeltje doorheen gaat. De scheiding is heel nauwkeuring, kost weinig energie en er treedt minder vervuiling op ten opzichte van de huidige methoden.

Gehele grondstof

Traditioneel werkt de voedingsmiddelenindustrie met zuivere ingredienten, zoals suiker, zetmeel, eiwit. Om deze zuivere stromen te verkrijgen uit de ruwe grondstoffen is enerzijds veel water en energie nodig. Anderzijds ontstaan bij de zuiveringsstappen zogenaamde reststromen, die nu vaak niet geschikt zijn voor menselijke consumptie. Remko Boom en zijn collega’s werken aan scheidingsmethoden die zonder toevoeging van water uitgevoerd worden. Dit bespaart water en energie, een droogproces is immers overbodig. Daarnaast bekijkt men de gehele grondstof. Ook uit traditionele restromen, zoals schillen of loof, kunnen waardevolle voedingsmiddeleningrediënten gewonnen worden.

Omslag in denkwijze

De nieuwe productstromen die ontstaan bij bovengenoemde processen hebben een andere samenstelling, en daarmee samenhangende producteigenschappen, dan de traditionele ingrediënten. Zo zal een droogggewonnen peulvruchteneiwit fracties zetmeel, vezels en mineralen bevatten. Dit lijkt vanuit gezondheidsoogpunt niet nadelig, maar het vereist een andere manier van werken door de voedingsmiddelenproducent die dit ingredient toepast in zijn product. Het groene onderwijs kan deze omslag in denken nu al maken, zo schrijft Boom in zijn column.

Operators gezocht

Om de nieuwe technieken in de praktijk te kunnen uitvoeren, zoekt de voedingsmiddelenindustrie gekwalificeerde procesoperators. Een enorme vergrijzing en uitstroom van het huidige personeel versterkt deze vraag. Een procesoperator heeft een veelzijdige en verantwoordelijke baan, het werkveld ligt op het snijvlak van voeding en techniek. Het dossier procesoperator voeding belicht het vak van procesoperator in de voedingsmiddelenindustrie, de processen waarmee men te maken krijgt en de opleidingen die men hiervoor kan volgen.

(Bron foto: Thinkstock)