Voor terugdringen gebruik bestrijdingsmiddelen is samenwerking nodig

Voor veel boeren is het een gewoonte chemische bestrijdingsmiddelen in te zetten. Ze zijn effectief, goedkoop en makkelijk toe te passen. Maar ze hebben ook effect op biodiversiteit, op vervuiling van lucht en water, op de gezondheid van mensen en op de ontwikkeling van resistentie in ziekten en plagen. Daarom zou het goed zijn wanneer boeren minder afhankelijk worden van gewasbeschermingsmiddelen of pesticiden.

Veel boeren willen ook wel minder chemie, stelt onderzoeker Lieneke Bakker, maar ze vinden het lastig. Ze kunnen het niet omdat ze niet weten hoe ze het aan moeten pakken of omdat ze het niet alleen kunnen. In haar proefschrift over het gebruik van insecticiden in de Nederlandse landbouw gaat ze in op de sociale en ecologische patronen en uitdagingen.

Veldonderzoek

Om te weten te komen wat boeren belemmert om minder insecticiden te gebruiken, hield ze een enquęte onder gangbare akkerbouwers. Veel boeren zeggen dat ze niet de juiste kennis hebben om mogelijke alternatieven toe te passen. Daarnaast laten zich ook sterk leiden door wat de buurman doet. Boeren kijken dus naar elkaar.

In haar onderzoek keek de promovendus ook naar de effecten van het insecticidengebruik door op 38 plekken insecten te monitoren in akkerranden van zowel biologisch als gangbaar beheerde percelen. Ze keek daarbij vooral naar natuurlijke vijanden van plaagsoorten en bestuivers. Uit die inventarisatie blijkt dat bij een teelt met veel bespuitingen het aantal insecten met een kwart vermindert.

Samenwerking

Opmerkelijk is dat het daarbij niet uitmaakt of die akkerrand naast een biologisch of gangbaar beheerde akker ligt. Het gebruik van insecticiden beïnvloedt het hele landschap, aldus Bakker. Ook een biologische akkerbouwer krijgt dus te maken met de effecten van de toepassing van insecticiden elders.

Voor een oplossing moeten boeren samenwerken, want de keuzes van individuele boeren zijn van invloed op elkaar, stelt Bakker. Daarnaast pleit ze voor de herintroductie van de onafhankelijke landbouwvoorlichting zoals die er vroeger was. Boeren willen graag goede voorbeelden zien.

(Bron foto: Thinkstock)