Voor welke toekomst in de varkenshouderij kies jij?

Deze dag werd mede mogelijk gemaakt door de bedrijven die meewerkten aan deze dag.  In totaal kwamen er bijna 70 studenten van diverse mbo en hbo instellingen naar de locatie van Gosschalk in Epe.

Programma

Namens VarkensNET heette Alfons van den Belt de studenten welkom. Het doel van deze dag is om studenten te laten ervaren dat er diverse productiemogelijkheden zijn in de varkenshouderij. Een ieder zal keuzes moeten maken die bij hem passen als persoon, maar ook passen in de situatie waarin iemand zich bevindt. Tijdens deze dag, stond het concept van het Wroetvarken centraal. Bij aanvang gaf Van den Belt duidelijk aan dat het niet de bedoeling is dat iedere student straks gaat kiezen voor een concept. Na afloop zullen studenten zich wel beter bewust zijn van de (on)mogelijkheden van concepten en meer inzicht hebben in de vermarkting van varkensvlees. 

Wroetvarkenconcept

In het ochtend programma stonden 4 inleiders.

Jan Broenink, oprichter van het Wroetvarkenconcept gaf eerst wat informatie over zijn bedrijf. Daarna schetste hij hoe de ontwikkeling van het Wroetvarkenconcept gelopen is. Dan blijkt dat er al jaren van ontwikkeling in zit. In 2004 is al de eerste Wroetstal gebouwd. Na diverse  veranderingen is in 2013 de stichting ‘Het Wroetvarken’ opgericht.

Nu staat er een organisatie met 9 wroetvarkenshouders. De wroetvarkens worden gehouden op dikke laag strooisel in groepen van zo’n 20 tot 30 varkens.

Broenink liet d.m.v. een filmpje op de website van het Wroetvarken zien hoe een Wroetvarkenstal er uitziet.

Slachterij

De gastheer, Ben Gosschalk, directeur bij Gosschalk en vleesgroothandel Nauwxs, gaf een korte schets van Gosschalk slachterij. Daarna ging hij specifiek in op de keten van het Wroetvarken. De keten is echt transparant en er worden eisen gesteld aan dierenwelzijn, non-GMO voer, vaste prijs, kwaliteit vlees, diergezondheid en een nieuwe focus op biodiversiteit. Alle varkens worden geslacht bij Gosschalk en verkocht via 3 groothandels aan ambachtelijke slagerijen. Uiteindelijk zal de slager het verhaal van het Wroetvarken aan de klant moeten vertellen. Zowel slagers als klanten zijn altijd welkom om bij de Wroetvarkenstallen te komen kijken.

Financiën van een varkensbedrijf

René Veldman, projectmanager Food & Agri bij Rabobank Nederland, gaf aan dat de kostprijs in de Nederlandse varkenshouderij sneller is gestegen dan in de landen om ons heen. Het verschil tussen bedrijven is nog steeds veel groter dan het verschil tussen de landen. Voor de individuele ondernemer betekent dit dat hij zich goed bewust moet zijn van zijn positie. Hoe zijn mijn technische resultaten? Welke veranderingen zie ik om me heen? Etc. De bank probeert de klant te ondersteunen bij het realiseren van zijn ambities. Voor het verstrekken van een financiering zal de bank kijken naar de ondernemer, het bedrijf, de rentabiliteit en het niveau van de financiering. Deze zaken moeten bij elkaar passen. Waarin de ondernemer duidelijk bovenaan staat.

Veldman sloot af met de stelling: ‘kom maar op met je plan’.

Zeugenbedrijf

Els Bruns heeft samen met haar man een zeugenbedrijf. Els schetste dat ze de afgelopen jaren erg bezig zijn geweest met vragen als: ‘Waar willen we heen met het bedrijf?’ Gaan we voor nog meer biggen per zeug? Moeten we weer uitbreiden? Na veel sparren met mensen en vragen stellen aan jezelf ontstaat er een nieuwe visie. De familie Bruns ging nadenken over biggen leveren voor het Wroetvarkenconcept. Dit riep weer nieuwe vragen op zoals: Past dit bij ons? Wat betekent dit voor bestaande relaties? Willen we ons langdurig verbinden? Etc.

Els vertelde heel open hoe ze uiteindelijk gekozen hebben voor het Wroetvarkenconcept. Dit betekende andere relaties, andere zeugen, ander voer, maar vooral samenwerken in een korte keten. Dit is niet altijd de makkelijkste weg. Van belang is dat alle neuzen in de keten dezelfde kant op moeten staan. Ze geeft aan dat deze manier van werken haar veel voldoening geeft; samen aan de slag voor een hogere kwaliteit, rust, stabiliteit en persoonlijke ontwikkeling; het leert je verder kijken dan alleen het (eigen) varkensbedrijf.

Na de inleidingen kregen studenten een smakelijke lunch aangeboden door Gosschalk.

’s Middags hebben alle studenten 3 workshops gevolgd.

Vierkantswaardering

Ben Gosschalk had een geslacht varken klaar liggen, de helft van het karkas nog aan 1 stuk en de andere helft volledig in onderdelen uitgesneden. A.d.h. van dit varken vertelde Gosschallk het verhaal van de vierkantswaardering. Bij elk onderdeel vertelde hij een verhaal. Waar gaat dit onderdeel heen, welke markt is er voor etc. Dan blijkt dat elke markt ook zijn eigen specifieke wensen heeft. Een varken uit een concept heeft een andere inkoopprijs, dan is het van groot belang dat zoveel mogelijk onderdelen ook in het concept afgezet kunnen worden.  Voor de varkenspootjes en koppen is dit bijna onmogelijk. Vaak worden deze producten geëxporteerd naar Azië.

Keuzes maken

René Veldman ging het gesprek aan met studenten over het belang van zelfkennis en eigen keuzes maken. Er kwamen vragen aan bod als: ‘Wie ben je? Wat kun je? Wat wil je?’

Voor een ondernemer van groot belang dat hij echt in de spiegel durft te kijken. Welke competenties heb je, wat moet je ontwikkelen en wat ga je uitbesteden?

Past het bedrijf bij jou als mens? Hoe flexibel ben je als ondernemer? Zie je de veranderingen om je heen? Kun je daar mee omgaan?

Gesprek

Jan Broenink, Els Bruns en ketenregisseur Hans de Haan gingen samen het gesprek aan met de studenten over het Wroetvarkenconcept. Studenten hadden veel vragen over hoe zo’n concept nu werkt in de praktijk,  wat er anders is in de stal, hoe het gaat met de afstemming van zeugenhouders en vleesvarkenshouders. Bijvoorbeeld ook de vraag: ‘ Zit je niet heel erg vast als je voor zo’n concept gekozen hebt?’ De tegenvraag was: ‘Hoe vrij zijn jullie dan?’ Dit gaf mooie inzichten in voor- en nadelen van zo’n concept. De studenten werden vooraf gevraagd mee te denken waar verbeterpunten kunnen liggen voor het concept. Ze bleken heel goed in staat om hier kritisch over na te denken wat waardevolle tips en discussies op heeft geleverd.

Afsluiting

Aan het eind werd de vraag gesteld: ‘Ga je tevreden naar huis?’ Alle studenten staken unaniem de hand op. Een student die ’s morgens al vertelde heel bewust voor gangbare varkenshouderij te kiezen, gaf aan toch veel geleerd te hebben over de diverse afzetmogelijkheden en de diverse keuzes die je kunt maken.