Voorkom aantasting door stengelaaltjes
Stengelaaltjes (Ditylenchus dipsaci) zijn nematoden, kleine wormpjes van 1 mm lang, die een reeks van gewassen kunnen aantasten. Denk daarbij aan uien, bloembollen, peen, maïs, aardappelen, vlinderbloemigen en suikerbieten. Vanuit de grond dringen de aaltjes het plantenweefsel binnen. Ze lossen de verbindingen tussen de cellen op waardoor groeimisvormingen ontstaan. De planten groeien slecht en gaan meestal rotten. Bladstelen, stengels en bladeren groeien vaak krom. Bij bloembollen ontstaan scheuren in de bolbodem. De bladeren van uien zijn klein, de bollen gebarsten.
Levenscyclus
Vakblad Akker zet de informatie over stengelaaltjes op een rij in het artikel 'Stengelaaltjes: voorkomen is beter dan bestrijden'. Vergelijkbare informatie vind je in de brochure stengelaatjes die Wageningen UR vorig jaar uitbracht. De aaltjes kunnen zich snel vermeerderen. Bij uien kan één aaltje in een seizoen wel 2000 nakomelingen voortbrengen. Dat kan omdat de levenscyclus kort is. Bij 15°C duurt de volledige levenscyclus zo'n 15 tot 25 dagen.
Bodem
De aaltjes kunnen zich verspreiden door de bodem, maar dat gaat langzaam. Door verplaatsing van grond of besmet plantenmateriaal en plantenzaad verspreiden ze zich sneller. De meeste stengelaatjes zitten in de bouwvoor, maar ze kunnen ook veel dieper in de grond overleven, tot zo'n 70 centimeter diep. En bij gunstige omstandigheden kunnen ze als 'aaltjeswol' een periode van wel 10 jaar overleven.
Vruchtwisseling
Van de stengelaaltjes kun je verschillende typen of rassen onderscheiden die zich gespecialiseerd hebben op verschillende gewassen. Zo zijn er typen te onderscheiden voor rogge, ui, aardappel, tulp, narcis, hyacint en luzerne. Dat betekent dat je met vruchtwisseling wat kunt doen om de aaltjespopulatie in bedwang te houden. Met de website Aaltjesschema kun je uitzoeken hoe het zit met de gevoeligheid voor gewassen.
Bestrijding
Bestrijding van aaltjes is lastig Zie je een enkele plek met aangetaste planten, een haard, dan kun je de plant ter plekke bestrijden. Er zijn chemische middelen, maar er zijn ook alternatieve bestrijdingsmethoden: Zo kun je het perceel onder water zetten, de zogenaamde inundatie. Dat moet je minimaal 12 weken doen waarbij de bodemtemperatuur minstens 17°C moet zijn. Het gevolg is dat aaltjes dood gaan door te weinig zuurstof en giftige omzettingsproducten. Daarnaast is biologische grondontsmetting mogelijk door organisch materiaal in de grond te werken.
Meer informatie over stengelaatjes vind je in de beeldenbank gewasbescherming van Groen Kennisnet.
(Knolaantasting door stengelaaltje, Bron foto: NVWA)