Wat doet jouw favoriete supermarkt voor de bijen?

Afname van insecten

Wetenschappers trekken al jaren aan de bel over de alarmerende sterfte onder bijen en andere nuttige insecten. De hoge sterfte werd recent nog bevestigd door onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen in samenwerking met Engelse en Duitse wetenschappers: sinds 1989 is in Duitsland de totale biomassa aan vliegende insecten met 75% achteruitgegaan.

Volgens Greenpeace is in Nederland de situatie niet veel anders, zoals geschetst in hun rapport 'Bijensterfte in het schap'. De geconstateerde afname van insecten lijkt in overeenstemming met de ontwikkeling van de biodiversiteit in Nederland, schrijft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de notitie 'Achteruitgang insecten'. Het PBL kan de onderzoeksresultaten niet goed vergelijken, want in Nederland wordt de biomassa van insecten niet goed gemeten. Wel wordt in Nederland de omvang en verspreiding van verschillende insecten, met name dagvlinders en libellen gevolgd. De Vlinderstichting maakte in november 2017 bekend dat Nederlandse vlinderpopulaties de afgelopen 25 jaar met 35% zijn afgenomen.

In feite staat in heel Europa de biodiversiteit op het platteland zwaar onder druk. Wereldwijd wordt 40 procent van de bestuivende insecten (kevers, bijen, hommels, vlinders) met uitsterven bedreigd, maakte het VN­ panel IPBES, het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services in 2016 bekend.

Een oplossing: ecologisch boeren

Als mogelijke oorzaken van de afname van insecten worden verschillende factoren genoemd zoals klimaatverandering, de intensivering van de landbouw - inclusief bestrijdingsmiddelen, vermesting en monotone akkers zonder bloemen - , verandering van landgebruik, stikstofdepositie of versnippering van natuurgebieden. Volgens Greenpeace is de huidige intensieve landbouw een van de belangrijkste oorzaken van de afname van insecten. De organisatie maakt zich daarom sterk voor een landbouwsysteem dat plaats biedt aan én slim samenwerkt met de natuur: agro­ecologie. Greenpeace: "Biologische landbouw is een kraamkamer en boegbeeld voor deze vorm van voedselproductie. Ecologische boeren vergroten de biodiversiteit op en om de boerderij juist. Zo trekken ze natuurlijke plaagbestrijders aan die chemische bestrijdingsmiddelen overbodig maken. Bijen en andere bestuivende insecten vinden gifvrije bloeiende planten op de ecologische akkers. En bodemdiertjes en andere nuttige natuur krijgen de ruimte om hun nuttige werk te doen."

BioCheck

In Nederland zijn supermarktketens het belangrijkste afzetkanaal voor landbouwproducten. Zij bepalen wat bij de meestel Nederlanders op hun bord belandt. Greenpeace liet onderzoeken in hoeverre supermarkten de overgang naar een ecologische landbouw actief ondersteunen. Vrijwilligers stapten 257 filialen binnen van 7 supermarkten: Albert Heijn, ALDI, Coop, Dirk van den Broek, Jumbo, Lidl en PLUS. Ze noteerden hoeveel biologische aardappelen, groenten en fruit ze aantroffen. En hoeveel niet-biologische. Uit het onderzoek kwam naar voren dat Dirk van den Broek het grootste aandeel biologische producten heeft, en Albert Heijn de meeste keuze in bio. Greenpeace vindt dat het aanbod van biologische producten in de supermarktbranche nog te laag is. "Gemiddeld zijn slechts 28 van de 222 producten die de supermarkten op hun groenteafdeling neerleggen biologisch geproduceerd. Samen bieden ze hun klanten gemiddeld niet meer dan 11 procent biologische producten.", aldus de organisatie.

Meer weten over de resultaten van het onderzoek en hoe jouw supermarkt scoort? Zie 'De grote supermarkt biocheck'.

(Bron foto: omslag rapport De grote supermarkt biocheck)