Wel of geen pesticiden, het ligt genuanceerd
Gewasbescherming zorgt voor lagere oogst
Dat pesticiden nadelen hebben is duidelijk. Uit recent onderzoek blijkt dat insectenetende vogels het slechter doen in gebieden waar meer neonicotinoïden worden gebruikt. Dezelfde groep insecticiden wordt ook aan bijensterfte gekoppeld. En dat is niet alles. Soms kunnen deze middelen plagen zelfs vergroten. In een experiment behandelden Amerikaanse onderzoekers hun door slakken aangevreten sojabonen met het insecticide. Voor slakken geen probleem, maar de kevers die de slakken eten, hadden er wel last van. Resultaat: het gewasbeschermingsmiddel zorgde juist voor een lagere oogst.
Nuttige natuur
Natuurlijke plaagbestrijding heeft dit soort nadelen niet. “Veel plagen kunnen prima onderdrukt worden door hun natuurlijke vijanden”, vertelt Ingolf Steffan-Dewenter, “maar dan moet er voor die vijanden wel voldoende overwinteringshabitat en alternatief voedsel aanwezig zijn”. De hoogleraar van de Universiteit van Würzburg (Duitsland) onderzoekt hoe je het landschap het beste in kunt richten. En dat blijkt bijzonder ingewikkeld. “Het gaat er niet alleen om hoe groot de oppervlakte aan bloemrandjes, grasstroken en bosjes is, maar ook waar ze precies liggen. Daarnaast is niet alle natuur even nuttig. Tijdens een onderzoek in Zuid-Korea zagen we dat vogels de natuurlijke vijanden opaten. We kijken nu of dat in Europese landbouwgebieden ook zo werkt.”
Natuur kan ook niet alles
Jos Tielen van Bayer CropScience, één van de grootste pesticidenleveranciers ter wereld, ziet de oplossing vooral in combinaties. “Natuur kan inderdaad een hoop plagen tegenhouden, maar als ineens een plaag opduikt, heb je toch een middel nodig. Wereldwijd groeit de bevolking nog steeds, bovendien worden door klimaatverandering sommige gebieden ongeschikt voor de landbouw. Pesticiden zijn simpelweg nodig om voor voldoende voedsel te zorgen.” De veiligheid voor het milieu is voor Tielen erg belangrijk. “Alle nieuwe middelen ondergaan bij Bayer allerhande verplichte testen. Van elke 150.000 stoffen die we testen, komt er uiteindelijk maar één op de markt. Ik denk dat we in de toekomst zelfs nog meer gaan testen.” Steffan-Dewenter zou liever zien dat de veiligheid op een andere manier wordt vergroot. “Ik steek dat geld liever in onderzoek naar hoe we de natuur zelf slimmer kunnen gebruiken.”
Genuanceerd debat
Een fel debat werd het niet. De voornamelijk promovendi stellen kritische vragen, maar nemen geen duidelijk standpunt in. De ongeveer 70 deelnemers in de zaal zijn zelf ook genuanceerd over het gebruik van pesticiden. Een ruime meerderheid is niet voor of tegen het gebruik.
Contact
(Bron foto: Eke Hengeveld)