Welzijn en integriteit van vissen verdient meer aandacht
Wetenschappelijk inzicht gegroeid
Vissen zijn in verschillende hoedanigheden belangrijk voor mensen: als siervis, als voedsel of als onderdeel van recreatie en sport. Toch krijgen ze in discussies over dierenwelzijn vaak minder aandacht dan andere gewervelde dieren. Tegelijk is het wetenschappelijke inzicht in het welzijn van vissen gegroeid. In de wetenschappelijke wereld is steeds meer onderbouwing dat vissen pijn kunnen ervaren. De Europese autoriteit voor Voedselveiligheid EFSA bepleitte bijvoorbeeld in 2017 dat vissen gelijk behandeld moeten worden als zoogdieren en vogels wanneer het gaat om bewustzijn en welzijn. Daarbij zijn nog grote verschillen tussen vissoorten waarbij de benodigde kennis nog op veel fronten ontbreekt.
Regelgeving vissenwelzijn
Op het gebied van vissenwelzijn bestaan er niet veel regels. Zo komen in het Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB) van de EU geen direct op welzijn gerichte onderdelen voor. Welke regels zijn er wel:
- De Nederlandse wet (Wet dieren) erkent vissen als wezens met gevoel, waarvoor een zorgplicht geldt;
- In Nederland is vanuit welzijnsoogpunt het gebruik van levende vissen als aas verboden;
- De Europese Transportverordening bevat eisen waaraan het vervoer van levende gewervelde dieren – dus ook vissen – moet voldoen;
- Om vissen als productiedier te mogen houden, moet de soort voorkomen op een lijst in de bijlage van het Besluit houders van dieren. Alvorens een soort op deze lijst komt, moet voldaan worden aan randvoorwaarden waar welzijn ook een onderdeel van uitmaakt;
- Voor het doden van dieren, waaronder vissen, bestaan door de EU ingegeven regels die gericht zijn op het vermijden van pijn en angst. Ook hier zijn in Nederland aanvullende welzijnseisen in ontwikkeling voor het bedwelmen van aal voor doding;
- Voor siervissen bestaat nagenoeg geen specifieke wetgeving, behalve de algemene eisen om goed voor de dieren te zorgen in het Besluit houders van dieren.
- Verkopers hebben de plicht niet professionele kopers te informeren over de verzorging, de huisvesting, het gedrag en de kosten van het gezelschapsdier.
Aandacht voor vissenwelzijn verhogen
De toenemende wetenschappelijke kennis, technologische ontwikkelingen en de groeiende maatschappelijke aandacht geven volgens de Raad aanleiding om meer aandacht te besteden aan het welzijn van vissen. Conclusies en aanbevelingen in de zienswijze:
- Vissen zijn voelende wezens en het hiernaar handelen moet duidelijker geborgd zijn bij het vangen, houden, kopen van vissen;
- Verbetering niet zo zeer zoeken in nieuwe regels maar veeleer in samenwerking met sectoren waar de omgang met vissen vooral te vinden is, zoals onderzoek, handel, visserijbedrijfsleven en sportvisserij;
- De Nederlandse praktijk kent diverse initiatieven om het welzijn van vissen direct of indirect te verbeteren. Dit is positief en verdient een bredere invulling;
- De huidige kennis biedt handvatten om ook het welzijn van vissen een zichtbare plek te geven in het beleid; Welzijn niet bij uitzondering, maar standaard meewegen bij besluiten die vissen aangaan;
- Het grote aantal vissen dat in Nederland wordt gehouden vraagt om meer veterinaire en zoötechnische kennis voor de praktijk.
(Bron foto: omslag zienswijze welzijn van Vissen_RDA)