Welzijn rashonden ernstig aangetast door fokkerij

Rashonden

Er worden zo'n anderhalf miljoen honden in Nederland gehouden, waarvan een half miljoen echte rashonden. Deze rashonden, zoals poedels, teckels, golden retrievers en spaniels, hebben een stamboom. Een echte rashond is kostbaar en voor de nakomelingen wordt veel geld betaald. Fokkers doen er dus alles aan om aan het gewenste schoonheidsideaal van de rashond te voldoen. Modetrends bepalen hoe een hond eruit moet zien. En dus lopen er honden rond met te platte snuiten, te kleine schedels, uitpuilende ogen, doorgezakte heupen en tal van andere erfelijke aandoeningen, waar de dieren mee geboren worden en waar ze de rest van hun leven ernstig last van hebben. De ZEMBLA-aflevering 'Einde van de rashond' ging uitvoerig in op deze problematiek. De uitzending wordt a.s. dinsdag 14 december herhaald om 10.30 bij de VARA op Nederland 2.

Welzijnsproblemen

Maar liefst veertig procent van alle rashonden die jaarlijks in Nederland worden geboren, heeft één of meerdere erfelijke aandoeningen onder de leden. Dat is het gevolg van het fokken met een beperkt aantal fokdieren, met een hoge mate van inteelt als gevolg. Er zijn ca. 335 erfelijke aandoeningen bij honden bekend. Enkele van de meest algemene zijn heupdysplasie, elleboogdysplasie, naar binnen of buiten gekrulde oogleden, progressieve netvlies degeneratie, doofheid en epilepsie. Diverse raseigenschappen kunnen als ‘erfelijk gebrek’ gekenmerkt worden, bv buldogachtige rassen waarbij een natuurlijke geboorte niet meer mogelijk is; extreem platte snuiten (Pekinees), die leiden tot ademhalingsproblemen; uitpuilende ogen en omkrullende oogleden; de rugproblemen bij langlijvige/kortpotige rassen, etc. Ook overmatige angst kan een erfelijke oorzaak hebben. Zowel de erfelijke aandoeningen als de raseigenschappen leiden tot langdurig en ernstig ongerief.

Inteeltbeperking

Hoewel er al jaren wordt gepraat om aan deze welzijnsproblematiek een einde te maken, bleven echte maatregelen tot nu toe uit. Registratie van erfelijke afwijkingen en de implementatie van rasspecifieke instructies voor exterieur keurmeesters zijn de eerste stappen voor een oplossing. Aangepast fokbeleid kan op termijn de problemen verkleinen. De Raad voor Dierenaangelegenheden stelt in haar zienswijze dat de fokker eerstverantwoordelijke is voor het welzijn van zijn dier. Alleen fokkers die geen genetisch materiaal met andere fokkers uitwisselen kunnen volledig eigenstandig een fokbeleid maken. Alle andere fokkers zijn in meer of mindere mate afhankelijk van andere fokkers voor het maken van hun fokbeleid. Daarom moeten de afwegingen op het niveau van fokverbanden gemaakt worden. In de Nota dierenwelzijn is opgenomen dat de rashondensector de kans krijgt om een plan te laten zien waarin staat op welke wijze de problemen als gevolg van het eenzijdig fokkerijbeleid worden aangepakt. De Raad van Beheer heeft in maart 2010 een plan van aanpak voor duurzaam fokbeleid opgesteld, waarin een stappenplan is gepresenteerd om tot oplossingen te komen. Zo is een inteeltbeperking in het reglement opgenomen. Deze inteeltbeperking lijkt te beperkt: het is slechts verboden te fokken met de combinaties van ouder-kind, broer-zus en grootouder-kleinkind. Alle andere verwantschappen, neef-nicht bijvoorbeeld, mogen nog wel.

Identificatie en registratie

Er komt een verplichting voor identificatie en registratie van honden. Dit kondigde Staatssecretaris Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) eind vorige week aan. Invoering wordt voorzien na de zomer van 2011. Deze verplichting biedt een instrument waarmee handelsstromen en de fokkerij inzichtelijker worden gemaakt en handhaving en opsporing effectiever kan plaatsvinden. De identificatie en registratie worden geleidelijk ingevoerd. Daarmee wordt na de zomer bij pups begonnen, zodat over tien jaar vrijwel alle honden gechipt en geregistreerd zijn. De verplichting tot chippen en registratie ligt bij de fokkers. Of deze maatregel ook een oplossing biedt tegen de gezondheidsproblemen bij de rashonden is de vraag. Wie de uitzending van Zembla bekijkt, twijfelt daaraan. Want de gezondheidsproblemen zijn het gevolg van het fokken met een te kleine populatie.

Verbod op fokken Cavaliers?

Stichting Dier en Recht eist van de branchevereniging van rashondenfokkers dat het fokken van Cavalier King Charles Spaniels onmiddellijk wordt stopgezet. Volgens Dier en Recht is de gezondheid en het welzijn van het Cavalier-hondenras zo slecht dat het onverantwoord is nog langer met deze rashond door te fokken. Ze hebben een te kleine schedel waardoor epilepsie, chronische hoofdpijn en jeuk kunnen ontstaan, evenals hartfalen, chronische oor- en oogontsteking, knie-problemen, heupdysplasie en een aandoening die inward sneezing wordt genoemd. Het gemiddeld aantal ernstige afwijkingen per hond bedraagt meer dan twee.  Volgens onderzoek door dierenarts-specialist Paul Mandigers van de Universiteit van Utrecht heeft 100 procent van de Cavaliers een chronische hartafwijking.

Wie is de Winner?

Om het onderwerp ook maatschappelijk onder de aandacht te brengen, lanceerde de Sophia-Vereeniging de campagne Wie is de Winner? Aanleiding was de Amsterdam Winner Show, die op 27 en 28 november plaatsvond in de RAI. "Op dergelijke rashondententoonstellingen draait alles om het uiterlijk", zegt Van de Vondevoort. "Dat dieren daar ernstig onder lijden, wordt volledig genegeerd." Bij de campagne worden hondenliefhebbers gevraagd om te stemmen op de zieligste hond van Nederland. Daarbij kan een oproep aan staatssecretaris Bleker ondertekend worden, met het verzoek rashondenleed te stoppen via wetgeving.

(Bron foto: Wikimedia)