Wet Dieren voer voor discussie over toekomst veehouderij

In een artikel in Nieuwe Oogstgaan vier wetenschappers in debat over de toekomst van de veehouderij. Vooral het vraagstuk of dieren rechten hebben, zet de discussie op scherp. Eskens beroept zich in eerste instantie op artikel 1 van de Grondwet over gelijke behandeling. ‘Als wij vinden dat een mens met een gebroken been wordt geopereerd dan mogen we een koe met een gebroken been niet zomaar afmaken.’ 

Volgens cultuurtheoloog Frank G. Bosman leiden dierenrechten tot ingewikkelde discussies. ‘Geven we de koe een oude dag en betalen we 2 euro voor de melk tegen de 50 cent nu, of zien we de dieren straks als producenten van broeikasgassen waar we zo vlug mogelijk van af willen?’ Dierethicus Bernice Bovenkerk noemt de verscherpte wetgeving ‘een druppel op de gloeiende plaat. ‘Het grootste deel van de Nederlandse veehouderij is gericht op export. Daarvoor zullen omwegen worden gevonden.’ 

De wetenschappers vinden elkaar in de constatering dat mensen sinds de afgelopen eeuwen steeds aardiger worden voor dieren. Die ontwikkeling vertaalt zich nu in steeds nieuwe dierenwelzijnsregels. Eskens: ‘Ik begrijp dat het ongelooflijk frustrerend is voor veehouders dat ze hun bedrijfsvoering continu moeten aanpassen. In mijn ogen is het veel beter om het hele proces om te draaien en dieren eerst dezelfde rechten te geven als mensen en dan kun je kijken of je ze beargumenteerd kunt terugdraaien.’ 

Onthoornen en couperen 

De wet Dieren zou kunnen betekenen dat vanaf 2023 het couperen van staarten en het onthoornen van geiten en rundvee verboden wordt. Volgens CRV-voorzitter Wietse Duursma zou het fokken op dieren zonder hoorns ook negatieve effecten op de diergezondheid kunnen hebben. ‘Als je louter fokt op hoornloosheid, kun je minder selecteren op andere belangrijke kenmerken, zoals uieren en klauwgezondheid’, zegt Duursma in een artikel in Veeteelt. ‘Dat zijn ook kenmerken waar we via fokkerij vooruitgang op kunnen en willen boeken.’ 

In Duitsland wordt inmiddels één op de vijf inseminaties verricht met een stier zonder hoorns. Het heeft bijna twintig jaar geduurd om bij het melkveeras Holstein tot net boven de twintig procent te komen. Een verbod op onthoornen zou op korte termijn inteeltproblemen op kunnen leveren, zo is de vrees. Duursma roept de politiek op om met een overgangsperiode over de brug te komen – als de huidige wetgeving standhoudt. Dat geeft fokkerijorganisaties de tijd om meer hoornloze stieren te fokken met afwijkende bloedvoering.  

Ook het houden van varkens met krulstaarten is complex, omdat varkens uit frustratie of verveling hun hokgenoten in de staart bijten. Naast het effect op dierenwelzijn zorgt dit ook voor groeivertraging, infecties of zelfs volledige afkeur bij de slachterij. ‘Het lastige is dat de oorzaak van staartbijten niet altijd te achterhalen is’, zegt onderzoeker Geert van der Peet van Wageningen Livestock Research in Pigbusiness. ‘Wanneer je bijtgedrag niet heel vroeg signaleert, en handelt, kan het in een groep varkens leiden tot een uitbraak van nog meer bijtgedrag.’ 

Dierlijke eiwitten 

Volgens wetenschappers is een breed maatschappelijk debat nodig met de vraag hoe de toekomstige veehouderij er uitziet. ‘En dan kun je ook out-of-the-boxdenken en de vraag beantwoorden of varkens en kippen nu echt de beste dieren zijn om te houden voor dierlijke eiwitten’, zegt docent/onderzoeker Eppink in Nieuwe Oogst. ‘Ik ben ervan overtuigd dat veel veehouders ook antwoord op die vraag willen en heel graag vandaag hun bedrijf helemaal opnieuw willen inrichten volgens de allerlaatste regels en inzichten op het gebied van dierenwelzijn.’ 

(Bron foto: Eddy Teenstra, Shutterstock)