Wordt vogelgriep een jaarlijks fenomeen?

Aantal uitbraken

Ruim een maand na de eerste uitbraak, op 26 november in Biddinghuizen, is de rust voor de sector alles behalve wedergekeerd. Hoewel het virus zich tot zover niet tussen pluimveebedrijven heeft verspreid – met name voor de pluimveedichte gebieden een doemscenario – zijn er ondanks de vele maatregelen van overheid en pluimveehouders zelf toch om de paar dagen nieuwe gevallen, waarvan de jongste op Eerste Kerstdag in Zoeterwoude. De afgelopen maand telde negen uitbraken, in vijf provincies. In totaal zijn negentien bedrijven geruimd, waarvan tien preventief, met ongeveer een half miljoen kippen, meer dan 220.000 vleeseenden, en 6.600 vogels van een handelaar.

Jaarlijks fenomeen?

Onderzoekers van Wageningen Bioveterinary Research, die in opdracht van de overheid besmettingen vaststellen, geven aan dat er op dit moment in Azië problemen zijn bij pluimvee met het HPAI H5N6-virus. "Het zou ons niet verbazen als wij daar in 2017 en/of 2018 mee te maken krijgen door introductie van dit virus via trekvogels", stelt het instituut tegenover de Persgroep. De oorzaak van de vogelgriep ligt volgens wetenschappers bij trekvogels die deze kant op komen om te overwinteren. Direct na hun aankomst vanuit het oosten, twee maanden geleden, zijn de eerste besmettingen ontstaan.

Pluimveebedrijven met een vrije uitloop hebben een veel groter risico op de insleep van vogelgriep dan bedrijven waar de dieren binnen gehouden worden. Het contact tussen bedrijfsmatig gehouden pluimvee en wilde (water)vogels moet zoveel mogelijk voorkomen worden: het is daarom een uitdaging om kippenuitlopen aantrekkelijk te maken voor kippen, en tegelijkertijd wilde (water)vogels te weren.

Vaccinatie nog geen optie

Een aantal deskundigen verwacht dat bedrijfsmatig gehouden pluimvee in de toekomst gevaccineerd gaat worden tegen de vogelgriep. Volgens Arjan Stegeman, hoogleraar gezondheidszorg landbouwhuisdieren van de Universiteit Utrecht, is vaccinatie tegen vogelgriep nu nog geen optie. "In principe kan vaccinatie effectief zijn, dat is onder laboratoriumcondities aangetoond. Echter zodra kippen onder praktijkomstandigheden worden gevaccineerd blijkt de bescherming veel geringer en onvoldoende om bestrijding tegen te gaan." Dat vaccinatie onder praktijkomstandigheden minder goede resultaten geeft, hangt mogelijk samen met de manier waarop de enting wordt uitgevoerd, door andere vaccinaties die ook al plaatsvinden en door andere infecties die ook kunnen spelen.

Inmiddels worden goede resultaten behaald met een poedervaccin dat alleen dode virusdeeltjes bevat, dat veilig is voor mensen, en verneveld kan worden. De vernevelde fijne poederdeeltjes kunnen geinhaleerd worden door pluimvee, waardoor op termijn wellicht massavaccinatie mogelijk is. Onderzoek heeft laten zien dat het vaccin kippen tegen het laag pathogene H5N1-virus beschermt.

(Bron foto: Dierziektenviewer_vogelgriep_RVO)