World Food Prize gaat naar bestrijders ‘verborgen honger’
Een groot deel van de wereldbevolking is afhankelijk van een zeer beperkt aantal gewassen, waardoor ze te weinig essentiële mineralen en vitaminen (micronutriënten) binnenkrijgen, zoals ijzer, zink, selenium, jodium en vitamine A. Door armoede is de toegang tot een gevarieerder dieet vaak moeilijk. De laatste jaren wordt gezocht naar mogelijkheden om het basisvoedsel te verbeteren qua micronutriënten. Niet door toevoegingen, maar door rassen met een hogere voedingswaarde te ontwikkelen: biofortificatie.
World Food Prize
De World Food Prize gaat dit jaar naar vier personen: Maria Andrade, Robert Mwanga, Jan Low en Howarth Bouis. Zij hebben gewerkt aan het verhogen van het bèta-caroteen gehalte in zoete aardappel. Bèta-caroteen is de voorloper van vitamine A, en in armere landen bestaat een groot gebrek aan vitamine A in het dagelijks voedsel. Daarnaast is er een programma ontwikkeld en uitgevoerd om deze zoete aardappel voor bijna 20 miljoen huishoudens in 10 Afrikaanse landen aantrekkelijk te maken om aan te planten, te kopen en te eten.
Biofortificatie
Door veredeling kunnen gewassen aangepast worden aan nieuwe omstandigheden (ziekten, plagen, klimaat), maar kunnen ook kleur, smaak of inhoudsstoffen veranderd worden. Hiervoor worden oude en moderne rassen en wilde verwanten uit genenbanken en andere collecties doorzocht op de gewenste eigenschap. In een veredelingsprogramma wordt deze eigenschap door herhaalde kruisingen in rassen gestopt die al andere goede eigenschappen bezitten, zoals goede opbrengst en ziekteresistenties. Biofortificatie is de term voor het veredelingsproces waarbij de hoeveelheid micronutriënten verhoogd wordt.
Voorbeelden van biofortificatie via conventionele veredeling
Er zijn rassen van zoete aardappel, mais, cassave en bakbanaan ontwikkeld die een hoger bèta-caroteengehalte hebben. Rassen met een hoger ijzer- en/of zinkgehalte zijn of worden ontwikkeld in boon, parelgierst, linze, tarwe, rijst en sorghum.
Golden Rice
Golden Rice is ook ontwikkeld om het gehalte aan bèta-caroteen te verhogen. Dit is gedaan door de genen die bèta-caroteen aanmaken, afkomstig uit een narcis en een bacterie in te bouwen in het genoom van rijst. Deze genetisch gemodificeerde rijst heeft veel controverse voortgebracht, om verschillende redenen. Golden Rice wordt nog steeds niet verbouwd, maar niet alleen vanwege tegenstand tegen GGO’s, maar ook omdat de opbrengst niet hoog genoeg is.
(Bron foto: Wikimedia)