Zoet water sparen met peilgestuurde drainage

Akkerbouwers in de kustgebieden zijn voor de beschikbaarheid van zoet water afhankelijk van de voorraad in de vorm van een dunne zoetwaterlens die zich in de herfst en de winter in de bodem opbouwt. Maar door bodemdaling, verzilting en een grillig weerpatroon raakt die voorraad soms uitgeput.

Spaarwater

In het project Spaarwater zoeken de provincies Groningen, Friesland, Noord-Holland en Flevoland met waterschappen en telers naar mogelijkheden die zoetwatervoorraden te vergroten. Vakblad Akkerwijzer schrijft erover in het artikel 'Zuinig met zoet water'. De aandacht is daarbij gericht op het bewaren van overtollig regenwater in plaats van het afvoeren. Een systeem van peilgestuurde of regelbare drainage speelt er een rol in.

Drainagesysteem

Bij peilgestuurde drainage wordt de drainage gereguleerd door het peil in een verzamelput waar drainagebuizen afwateren. Door drainagebuizen verdiept aan te leggen en het overtollige zoete regenwater op te vangen in een ondergrondse opslag, kun je een zoetwatervoorraad aanleggen die je in tijden van droogte weer kunt gebruiken voor de gewassen. Binnen dit project zijn op meerdere bedrijven dergelijke drainagesystemen met verdiepte drains aangelegd.

Zoetwaterbel

Een van de ondernemers die aan het project meedoet, is akkerbouwer Piet Noordam in het Groningse Borgsweer. Hij vangt zoetwater op in de bodem, op een diepte van 15 meter. Het zoete water vormt er een zoetwaterbel van zo'n 5000 m³. Bij droog weer pompt hij het water op en leidt het via druppelslangen in de aardappelruggen. De eerste ervaringen laten zien dat dit systeem tot hogere opbrengsten leidt. Berekend is dat de ondergrondse watergift in 20% meer zetting resulteert. Als je dat omrekent naar opbrengsten, zou dit beteken dat dit pootaardappelen €1.000 tot €1.500 per hectare meer op zou kunnen leveren. Maar Noordam vindt dat de techniek zich eerst over meerdere jaren moet bewijzen. Bovendien is opschalen lastig.

Investering

Het vakblad concludeert dat de ondergrondse opslag goed werkt. Bovendien kan dit systeem ook zorgen voor een beperking van de emissie van meststoffen als stikstof en fosfaat. Die emissiebeperking zou wel 75% kunnen zijn. Maar er blijven nog wel vragen over. Het is niet duidelijk wat de effecten precies zijn op het watersysteem. Zo vindt er minder doorspoeling plaats van vaarten en sloten. Het oppervlakte water zou daardoor zilter kunnen worden. Bovendien vraagt de aanleg een forse investering. Zo werd de aanleg van een ondergrondse waterberging geschat op € 50.000 tot €100.000.

(Bron foto: Pixabay)