Zorgen over veiligheid emissiearme stalvloeren

Emissiearme stalvoeren worden nu al toegepast bij zo'n 20% van het aantal dieren op melkveehouderijbedrijven met over het algemeen modernere en grotere stallen. Maar er is een groeiende zorg over de veiligheid van die stalsystemen. Zo is in 2019 in Markelo een explosie geweest in een melkrundveestal met een emissiearme vloer waarbij 23 koeien zijn omgekomen. Dit voorval riep vragen op bij melkveehouders, verzekeraars, brandweer en bij de minsiteries van LNV, SZW en IenW.

Mestgassen

In opdacht van de ministeries hebben onderzoekers van Antea Groep hebben daarom een analyse uitgevoerd naar de veiligheidsrisico's waarbij ze keken naar vier risico's: het risico op gasvorming, het brandrisico, het risico op explosie en het val- en sliprisico. Het rapport van dat onderzoek is in december verschenen. Daarnaast is CLM Onderzoek en Advies gevraagd een verkennend onderzoek te doen naar de concentraties van ammoniak en methaan in de kelder van melkveestallen met een emissiearme en een gangbare stalvloer. Dat onderzoek loopt nog, maar de eerste tussenrapportage is gepubliceerd.

Uit het rapport over de veiligheid van emissiearme stalvloeren blijkt dat onder emissiearme stalvloeren er hogere concentraties mestgassen zullen voorkomen waardoor er een groter risico is op blootstelling aan gevaarlijke stoffen en - met name bij het mixen van mest - kan het leiden tot piekconcentraties met een hoger explosierisico. Het risico op brand of val- en slipgevaar is er ook wel, maar is niet anders dan bij gangbare systemen. De onderzoekers constateren dat het aspect veiligheid slechts beperkt wordt meegenomen in de procedure voor stalbeoordeling en de vergunningverlening. En in de praktijk wordt nauwelijks gebruik gemaakt van wettelijke handvatten die de Warenwet en Arbeidsomstandighedenwetgeving bieden om veiligheidsrisico’s te beheersen.

Risico's beperken

Op basis van de bevindingen komen de onderzoekers met een aantal aanbevelingen zoals het expliciet meenemen van het aspect veiligheid in de stalbeoordeling, het beter toepassen van de wettelijke handvatten bij het toezicht en het ontwikkelen van een sensorigingsysteem.

Het onderzoek 'Keldermetingen methaan-en ammoniakconcentraties' is nog niet afgerond. Maar uit de tussenrapportage blijkt dat op de bedrijven geen methaanconcentratie is gemeten die gevaar voor explosie oplevert. Wel meten de onderzoeker onder de vloer soms grote pieken, met name tijdens het mestmixen. Met het juiste management op het bedrijf lijkt het mogelijk de grootste risico’s aanzienlijk te reduceren. De onderzoekers komen daarom met de aanbeveling om een stappenplan op te stellen die de veehouder kan helpen risico's te beperken.

Overleg

In een kamerbrief van 5 maart 2021 constateert staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) dat de resultaten van beide onderzoeken duidelijk dat de opslag van mest onder de roosters in melkveestallen een aantal veiligheidsrisico’s met zich mee brengt. Onder specifieke omstandigheden kunnen die risico's voor emissiearme vloersystemen groter kunnen zijn dan voor gangbare vloersystemen. Ze wil daarom in overleg met betrokken partijen om tot een aanpak te komen die kan zorgen voor zowel emissiereductie als veiligheid op veehouderijbedrijven. Die aanpak bevat maatregelen die kunnen worden genomen bij de ontwikkeling, implementatie en gebruik van emissiereducerende technieken in het algemeen,en emissiearme vloersystemen in het bijzonder.

(Bron foto: Eddy Teenstra, WUR)