Alleen duurzaam geproduceerd hout geschikt als energiebron

Houtige biomassa wordt steeds vaker ingezet voor de opwekking van hernieuwbare energie. Het idee is dat je door inzet van hout een neutraal effect hebt op de koolstofbalans. Bomen nemen bij de groei immers CO₂ op, die weer vrijkomt wanneer het hout wordt ingezet als brandstof. Maar over de inzet van hout is veel discussie. In het artikel 'Hout voor energie in Nederland' zet Stichting Probos feiten op een rij. Aanvullend wordt in een infographic 'Hout als hernieuwbare brandstof' een aantal begrippen uitgelegd.

Haardhout

Een deel van het hout wordt in particuliere kachels verstookt. Jaarlijks gaat dat om ongeveer 1,5 miljoen m³ (meer dan 880 kton droge stof (ds)) vers haardhout. Daarnaast wordt ca. 170 kton ds aan gebruikt hout verstookt door particulieren. Naar schatting maakt het particuliere verbruik van hout 14% uit van de in Nederland geproduceerde hernieuwbare energie.

Veel van het hout komt niet uit bossen zelf, maar uit hout van buiten het bos. Het gros (71%) van de houtige biomassa komt vrij bij beheer van stedelijk groen (41%) en landschappelijke beplantingen en overige natuur, zoals opslag van bomen op stuifzanden en heiden. Over het stoken van hout door particulieren is wel discussie, maar vooral over rook. Meer discussie is er over de inzet van hout in professionele ketels of kolencentrales.

Kolencentrales

De inzet van hout in professionele ketels omvat minder dan de helft van de Nederlandse haardhoutconsumptie, schrijft Probos: In 2017 is er 330 kton ds aan houtige biomassa uit bos, landschap en bebouwde omgeving in Nederland ingezet voor de productie van hernieuwbare energie. De grootschalige meestook van houtpellets in kolencentrales is veel omvangrijker.

De inzet van houtpellets in kolencentrales zal de komende jaren naar schatting toenemen tot 3 miljoen ton ds houtpellets. Dat is fors. De Nederlandse productie van houtpellets bedraagt niet meer dan 240 kton ds. Probos berekent dat het oogstbaar potentieel aan chips en shreds uit bos, landschap en bebouwde omgeving in Nederland 784 kton ds (excl. haardhout) bedraagt. Dat betekent dat houtpellets moeten worden geïmporteerd. Je kunt je daarom afvragen of je op deze manier klimaatwinst boekt.

Import

Nederland is voor de houtbehoefte nu al voor 90% afhankelijk van import. Door de inzet van biomassa zie je dat de biomassastromen bovendien zijn veranderd. Een deel van het afvalhout dat nu verbrand wordt, werd eerder gebruikt voor meer hoogwaardige producten zoals bijvoorbeeld de productie van spaanplaat.

Stichting Probos vindt dat biomassa een geschikte grondstof en energiebron is, mits het binnen een duidelijk duurzaamheidskader geproduceerd, verwerkt en benut wordt. Probos vindt dat je hout vooral toe moet passen voor de productie van hernieuwbare warmte en alleen indien er geen alternatieve mogelijkheden voor de productie van deze warmte zijn. Bovendien moet het hout afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bossen en beplantingen.

Discussie

Probos vindt dat discussie over de inzet van biomassa als energiebron plaats moet vinden op basis van feiten en dat je daarbij niet alle biomassa op één hoop moet gooien. Je moet in de discussie onderscheid maken tussen de grootschalige inzet van houtpellets in kolencentrales en de kleinschalige, lokale inzet van houtige biomassa waar bijna geen alternatieve warmtebronnen mogelijk of beschikbaar zijn.

(Bron foto: Shutterstock)