De beste ‘ingeblikte les’ met een natuurinclusief thema

Het EU-project Greener Future for Young Farmers organiseerde dit voorjaar drie prijsvragen voor docenten en studenten in groen onderwijs: een fotowedstrijd, een prijsvraag voor een video-essay of voor de beste ingeblikte les met een natuurinclusief thema.

De prijsvraag 'De beste ingeblikte les met een natuurinclusief thema' was bedoeld voor docenten, studenten van een lerarenopleiding of coaches van boerenbedrijven. Opdracht is een les te maken, of een bestaande les beschikbaar te stellen, met een duidelijk natuurinclusief element.

Voor het mbo werd de les van Jaco Makkenze als best beoordeeld. Voor het hbo de lessenserie van Sigrid Dassen. De overige inzendingen van Erik Komen, Lisette in 't Hout en Harm Rijneveld krijgen een eervolle vermelding.

De inzendingen

Jaco Makkenze heeft een zeer compleet lesprogramma gemaakt voor mbo veehouderij niveau 3 en 4 over natuurinclusieve landbouw. Met diverse opdrachten en lessen over landbouwtypen, agrarisch natuurbeheer en natuurinclusieve landbouw. De afsluitende eindopdracht combineert alle voorgaande lessen waarbij de studenten een plan moeten maken om zo natuurinclusief mogelijk te boeren. Dit lesprogramma is zeer bruikbaar voor veel mbo scholen en vormt zo een mooie basis om met natuurinclusieve landbouw aan de slag te gaan.

Sigrid Dassen heeft samen met haar collega bij Hogeschool Van Hall Larenstein Hendrik Boekhoud een zeer complete les over natuurinclusieve landbouw ontwikkeld, geplaatst in de context van Nederlands en Europees beleid waarin agro-ecologie, agrarisch natuurbeheer en kringlooplandbouw goed worden uitgelegd. De les is ook in opgeknipte vorm goed bruikbaar in het hbo en geeft meteen ook aanvullende literatuur mee voor de studenten om de onderwerpen verder uit te diepen.

Natuurinclusieve landbouw is een integrale aanpak voor duurzame landbouw. Natuurinclusieve landbouw begint met het begrijpen van ecologische processen. Om in de landbouw bewust ecologische principes toe te passen dragen we zorg voor het ondergrondse en bovengrondse voedselweb. We benutten de functionele waarde van biodiversiteit. Met agrarisch natuurbeheer zetten we op regionaal niveau in om het habitat van bepaalde diersoorten te herstellen en te beheren. Door het sluiten van kringlopen en het efficiënt omgaan met biomassa, energie en externe input zorgen we voor een schoon milieu waar een rijke biodiversiteit aan flora en fauna in kan gedijen. Al deze drie pijlers dragen bij aan een veerkrachtig landbouwsysteem waarvan we meer stabiele opbrengsten kunnen verwachten. Niet maximaal, maar optimaal.

De informatiedichtheid van de twee presentaties is relatief hoog. De presentatie is geschikt als ondersteuning van lesstof voor agrarisch onderwijs of kan als zelfstudie gebruikt worden met de ingevoegde literatuur en websites.

Erik Komen – opleiding Diermanagement / stagiair Nordwin College in Leeuwarden
Vanuit mijn opleiding Diermanagement voer ik lessen en een onderzoek uit op het Nordwin College. Het onderzoek is gericht op de insectenbiodiversiteit in weilanden. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de studenten. Hierbij gaat het om de niveau 1 en 2 studenten van de Veehouderij. Daarbij worden ook de docenten van het Nordwin College en enkele externe personen betrokken.
Dit onderzoek is gericht om te bekijken hoeveel insecten en hoeveel soorten er aanwezig zijn, er wordt gebruik gemaakt van lijmvallen ook wel plakvallen genoemd. Dit zijn gele papieren vellen met lijmstof erop. Hierdoor kan er na het uitvoeren van het onderzoek gekeken worden wat voor soort insecten er op de plakvallen zitten.

Het onderzoek is gericht op drie locaties binnen het stagebedrijf van de student. De eerste locatie is op het erf van het bedrijf. De grootte van het erf maakt niet uit, zolang de plakplaat zich in het midden van erf bevind. De tweede locatie is op een plek op het weiland. De laatste locatie is op een plek bij het water. Zo is een kleine sloot al goed genoeg, maar het mag ook bij een meer zijn. Hierdoor kan worden gekeken op welke plek er meer insecten zijn en waardoor de insectenpopulatie groot of laag is.

Lisette in 't Hout - kopopleiding Docent- en kennismanager groene sector, Aeres Hogeschool Wageningen / stage bij het Wellantcollege Houten bij de MBO opleiding Melkveehouderij
De les Fosfor en Fosfaatkringloop is onderdeel van de lessenserie Kringlooplandbouw melkvee. De lessenserie wordt gegeven aan 2e jaars studenten Melkveehouderij niveau 4 en 4+. In de les fosfor en fosfaatkringloop wordt de fosfor en fosfaatkringloop voor de Melkveehouderij aan de hand van een filmpje uitgelegd.

De opdracht aan de studenten is om na of tijdens het kijken van het filmpje de fosfor en fosfaatkringloop van de melkveehouderij op papier mee te tekenen en/ of schrijven. De studenten zijn vrij om hun eigen draai te geven aan de opdracht. Uiteraard mag er gebruik gemaakt worden van kleurtjes, foto’s, plaatjes, etc. Aan de hand van de opdracht laat de student zien dat hij/ zij de lesstof beheerst.

Harm Rijneveld - Docent veehouderij, Aeres veehouderij
Deze les is een introductie op natuurinclusieve landbouw en agrarisch natuurbeheer. De introductie gaat over de waarde van agrarisch natuurbeheer en bevat voorbeelden van oorzaken van de teruggang van de biodiversiteit en voorbeelden van oplossingen voor melkveehouders om de biodiversiteit te verbeteren en hun bedrijf te combineren met natuur. Het is een eerste les uit een reeks verdiepende onderwerpen. De les sluit af met het ontwerpen van een casus waarbij de studenten zelf ideeën moeten gaan bedenken voor een echt melkveebedrijf op de Veluwe. De les is geschikt voor niveau 3 of 4 studenten van agrarische mbo-scholen.

(Bron foto: Elsemargriet via Pixabay)