Ingreep bij de hanen beschermt de hennen in de opfokstal

De hanenpoot heeft drie tenen die naar voren zijn gericht en één teen die naar achteren wijst. Deze achterste teen zorgt met name bij de ouderhennen van vleeskuikens tijdens het treden – oftewel bevruchten – voor schade aan de flanken bij de hennen. Dit zorgt voor open wonden en in het ergste geval voor uitval van dieren.

De ingreep gebeurt als de kuikenhaantjes nog geen dag oud zijn, direct vanuit de broedmachine. De dieren worden ondersteboven vastgehouden en met een heet mes wordt het achterste puntje eraf gehaald en schroeit tegelijkertijd de wond dicht, zodat het niet nabloedt. De behandeling is vergelijkbaar met hoe vroeger de snavel werd behandeld, vóór de huidige ingreep met behulp van infrarood.

Pijnbeleving

Volgens een nog niet gepubliceerde studie van Wageningen Livestock Research (WUR) hebben de kuikens een milde of zelfs helemaal geen pijnbeleving bij de ingreep. Om dat aan te tonen zijn kuikens in de broederij in vier groepen ingedeeld met ieder hun eigen kleur. Sommige haantjes kregen een pijnstiller, andere niet. En aantal haantjes zijn wel geknipt en een andere groep niet. De behandelingen zijn uitgevoerd door ervaren medewerkers van de broederij.

De onderzoekers konden geen enkele vorm van pijnbeleving waarnemen, zoals spartelende pootjes of een ingehouden adem. Dit is wel te zien bij een snavelbehandeling waarbij met behulp van infrarood het puntje van de snavel te verwijderen om pikkerij tegen te gaan. De verklaring ligt vermoedelijk in het feit dat in een snavel veel meer zenuwen zitten dan in de teen van een haan.

Vrijstelling

Op het wettelijke verbod op het verwijderen van het achterste deel van de teen, gold voor hanen in de vermeerderingssector de afgelopen tijd een vrijstelling. Minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft die vrijstelling eind augustus per Kamerbrief tot 1 januari 2023 verlengd. Het is nu aan de Tweede Kamer om zich, met het oog op de aangepaste wet Dieren, uit te spreken over deze ingreep.

De Stuurgroep Ingrepen Pluimvee hamerde op een verlenging van vijf jaar, vooral vanuit het oogpunt van dierenwelzijn van de hennen. In deze stuurgroep zitten naast onderzoekers van WageningenLivestock Research en vertegenwoordigers uit de sector ook het ministerie van LNV en de Dierenbescherming. Een verbod op de behandeling in Nederland als belangrijke exporteur van vleeskuikens zal volgens de deskundigen leiden tot behandelingen op latere leeftijd in landen waar minder oog is voor dierenwelzijn. Ook zal het tot een ongelijk economisch speelveld leiden voor de pluimveehouders, schrijft de stuurgroep in een advies aan de minister.

Maatschappelijke druk

Steeds meer ingrepen verdwijnen onder maatschappelijke druk uit de pluimveesector. Zo is een einde gekomen aan het behandelen van de snavels van leghennen en reguliere moederdieren in de vleessector. Ook het verwijderen van de sporen en van de kammen bij vaderdieren voor bruine leghennen en vleeskuikens behoort tot het verleden. Voor een aantal deelsectoren heeft de pluimveesector vrijstelling van het verbod op de snavelbehandeling verkregen tot 1 september 2023.

Wageningen Livestock Research gaat de komende tijd een aantal praktijkkoppels met onbehandelde tenen volgen bij opfokbedrijven. In omliggende landen, zoals Zweden, zijn positieve resultaten behaald met het schrappen van de behandeling. Zo kan het antibioticagebruik omlaag en is de uitval bij de hanen kleiner. Dat gaat wel gepaard met aanpassingen in het houden van de dieren, zoals kleinere koppels, een lagere lichtintensiteit en hanen en henen tijdelijk apart houden in de opfok.

Deelnemers voor Europese enquête over pluimveesector gezocht

Het Poultry Expertise Centre (PEC) en AERES zijn sinds mei 2021 betrokken bij het project Code Refarm. Code: Re-Farm is een onderzoeksproject, gefinancierd door de Europese Unie, dat zich richt op de pluimveesector. Als start van het project wordt een enquête gehouden (zowel over pluimveevlees als eieren) om alles rondom de consumptie van pluimvee in beeld te brengen. Als je interesse hebt om deel te nemen aan dit onderzoek kan je je hier aanmelden. De onderzoekers nemen dan contact met je op.

Foto: Shutterstock