Kennisbank Genetische Diversiteit

Naast de met enige regelmaat in Nederland ontsnappende valkparkieten (Nymphicus hollandicus) en grasparkieten (Melopsittacus undulatus) zijn er in ons land ook drie soorten parkieten die zich inmiddels al meerdere jaren met succes handhaven en voortplanten. In de winter van 2021/22 vond voor het eerst in jaren weer een landelijke populatiecensus van de zich in het wild voortplantende parkieten van Nederland plaats.

Hybridisatie speelt bij de soortvorming van planten een belangrijke rol. Het beeld van een stamboom met naar de uiteinden alsmaar meer vertakkende evolutielijnen gaat voor vaatplanten niet op; bijna alle soorten zijn ontstaan doordat bij hybridisatie-momenten de evolutielijnen van oudersoorten “verknoopt” raken en als één lijn verder gaan. Naast fertiele kruisingen (en terugkruisingen) tussen nauw verwante soorten, treden ook kruisingen op tussen minder verwante soorten of zelfs genera. Hoewel deze meestal steriel zijn, kunnen ze door chromosoomverdubbeling hun fertiliteit herwinnen (allopolyploïdie). Ze worden dan beschouwd als nieuwe soorten. Bij relatief immobiele organismen als planten is de mens een steeds belangrijkere en actievere rol gaan spelen bij het opheffen van natuurlijke voortplantingsbarrières tussen soorten.

Vanaf 1 januari 2022 gaat er een nationaal handelsverbod in voor drie soorten Aziatische duizendknopen. Door dat verbod wordt ook de handel van grond vervuild met Japanse Duizendknoop strafbaar.

Dit rapport bevat een risicoanalyse van de hemelboom.

De hooikoortsplant ambrosia breidt zich in Nederland uit. De pollenconcentratie is tot nu toe echter nog laag. Uit onderzoek van PPO blijkt dat 70% van het Nederlandse landoppervlak geschikt is voor vestiging van ambrosia en dat Nederland over 10 jaar bij vrijwel alle klimaatscenario’s in de risicozone terecht komt. Naar verwachting kan 10 tot 20% van de Nederlandse bevolking gezondheidsklachten ontwikkelen na blootstelling aan ambrosiapollen

Een invasieve exoot die door terreinbeheerders als belangrijkste plaagsoort wordt aangemerkt is Japanse duizendknoop (Fallopia japonica). De firma TIBACH heeft een methodiek ontwikkeld voor het bestrijden van Aziatische duizendknoop doormiddel van een in situ koude-behandeling. In deze pilot is onderzocht deze methodiek voldoende effectief is.

Wereldwijd worden soorten buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied geïntroduceerd. Zulke exoten kunnen een bedreiging vormen voor inheemse soorten door competitie, predatie en het overbrengen van ziektes. Hybridisatie vormt een minder bekend risico. Hybridisatie heeft echter belangrijke gevolgen voor natuurbescherming, omdat het leidt tot een verlies van biodiversiteit op genniveau. Omdat hybridiserende soorten, en zeker hun nakomelingen, qua uiterlijk veela moeilijk te onderscheiden zijn is zulke 'genetische vervuiling' een verborgen proces. Om genetische vervuiling bloot te leggen moet je daarom direct naar de genetische opmaak van individuen kijken.

De laatste jaren worden er regelmatig nieuwe borstelwormen voor Nederland gemeld. Dit keer gaat het over een vertegenwoordiger van de soortenrijke familie van de Spionidae, wormen me

De marmerkreeft is in Nederland voor het eerst in 2004 in Dordrecht aangetroffen. Bij latere onderzoeken kon de soort hier niet worden teruggevonden. In 2014 en 2015 is de marmerkreeft nog

De grootbekforelbaars en zwartbaars hebben (nog) geen populatie in Nederland. Mede vanwege hun grote risico voor de inheemse biodiversiteit, zijn het echter wel prioritaire soortenbi

Iedereen die ten zuiden van de lijn Alkmaar- Winterswijk buxus in de tuin hee of had staan, kent de buxusmot, een prachtig gekleurde micronachtvlinder. Dit jaar (2017) is de soort explo

Vanaf 2024 mag er niet langer met pelsdieren gefokt worden in Nederland. De nertsenfokkerijen zullen dan dus sluiten en daarmee zal het ook gedaan zijn met de ontsnappingen en het loslat

In 1994 zijn meerdere Russische rattenslangen uitgezet in Eelde. Twaalf jaar later haalde de aanwezigheid van de soort de landelijke media. Waarnemingen in tuinen leidden tot commo

In januari 2018 trof Andele Boorsma wormen met een opvallende rugstreep aan in de verwarmde kas van de Pom- pekliniek in Nijmegen. Na de eerste vondst in januari werden de wormen ook op 21 maart en 4 april gevonden in de- zelfde kas. In totaal werden 28 wormen gevonden.

De Aziatische bosmug is de enige van de vier exotische muggensoorten in Nederland waarvan we weten dat deze in ons land gevestigd is. Tijdens een monitoring van inheemse muggen door de NVWA in 2012, werd deze mug in een val in de gemeente Lelystad gevonden. Na uitgebreid bemonsteren in 2013 bleek dat deze mug hier in groten getale aanwezig was, met de volkstuincomplexen als hotspots.

Uit het boekje Haring in het IJ van Melchers & Timmermans uit 1991, bleek al dat in dit water soms vreemde snoeshanen voorkomen. Wel 62 zoetwater- en zeevissoorten werden destijds waargenomen. Dankzij de zoute onderlaag worden in het Noordzeekanaa

Sinds 1977 behoort de grijze korstzakpijp tot onze fauna. Deze kolonievormende zakpijp vormt een grijze korst waar maar weinig duikers emoties bij voelen. Een grijze soort in meerdere opzichten: niet mooi zoals de slingerzakpijp, maar ook niet zo akelig als

Dankzij het werk van vele vrijwillige waarnemers en deskundigen zijn weer 80 nieuwe soorten aan de lijst van Nederlandse paddenstoelen toegevoegd. Nederlandse namen zijn nog niet toegekend aan de nieuwe soorten. De meeste vondsten zijn uit 2020; soms gaat het o