GLB Pilot: Landbouwloket

Het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) 2023-2027 wil toekomstbestendig boeren mogelijk maken, natuur versterken en bijdragen aan een leefbaar platteland. Het beloont daarom agrariërs en plattelandsinitiatieven die bijdragen aan verbetering van klimaat en leefomgeving en vernieuwing van landbouwketen en -producten. Het GLB is één van de grootste posten op de Europese begroting. Jaarlijks komt er ongeveer 800 miljoen aan Europees geld richting Nederland om de landbouw en het platteland te ondersteunen en te ontwikkelen. Het geld wordt verdeeld over twee pijlers: de eerste pijler bevat o.a. de basispremie en eco-regeling, de tweede pijler bevat het agrarisch natuur- en landschapsbeheer en bedrijfsinvesteringen. Door heel Nederland zijn er pilots uitgevoerd om te onderzoeken hoe het nieuwe GLB aansluit bij de praktijk.

GLB-pilot: Landbouwloket

Aanpak

De afgelopen jaren zijn goede ervaringen opgedaan met enerzijds een gebiedsaanpak door agrarische collectieven in het ANLB (Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer) en anderzijds met diverse landbouwportalen binnen DAW (Deltaplan Agrarisch Waterbeheer). In dit project wordt de werkwijze met een landbouwloket en – portaal (door)ontwikkeld, passend binnen het nieuwe GLB. Daarbij wordt gekeken naar hoe ervaringen van een gebiedsaanpak in het ANLB door collectieven optimaal benut kunnen worden en de twee tot nu toe grotendeels gescheiden organisatie- en financieringsstructuren kunnen versterken en verbonden kunnen worden. Door de best practices en leerervaringen te benutten als bouwstenen, deze verder te ontwikkelen, te testen en die te integreren in het toekomstig GLB, ontstaat een efficiënte werkwijze die aansluit bij de boerenpraktijk. De activiteiten zijn:

1. Ontwikkelen van een handboek met werkprocedures en keuzeopties voor de governance en organisatie van een gebiedsspecifiek landbouwloket (de organisatie) passend binnen landelijke (verantwoordings)kaders.
2. Ontwikkelen van een modulair (verschillende subsidiemodules, investeringen, kennis, coaching, etc.) opgebouwde webtool waarin de verschillende keuzeopties uit het handboek geëffectueerd kunnen worden. Bij de ontwikkeling van deze webtool wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van bestaande ICT-modules
3. Testen / toepassing: Het handboek wordt in drie uitwerkingsgebieden gebiedsspecifiek ingevuld. Hiervoor wordt een proces doorlopen met betrokken partijen (waterschap, provincie, LTO/DAW, collectief). Dit proces wordt afgesloten met een afsprakendocument per gebied. Op basis van het ingevulde handboek wordt de ICT / Webtool geïmplementeerd. Voor het testen worden afspraken gemaakt voor funding door waterschappen/provincies welke actief zijn in de uitwerkingsgebieden.

Resultaat

Het bundelen en toegankelijker maken van landbouwregelingen en stimuleringsbudgetten voor boeren, het verkorten van wachttijden bij subsidieaanvragen, een doorgaande lijn in de ondersteuning van boeren bij verduurzaming van hun bedrijfsvoering om zo uiteindelijk tot een groter doelbereik te komen. En zorgen voor het gebiedspecifiek aanbod van landbouwregelingen en ontsluiten van deze regelingen door taak- en rolverdeling tussen regionale samenwerkingspartners (waterschap, collectief, LTO, etc.).

Voortgang

De ontwikkeling van het landbouwloket is inmiddels in de eindfase beland. Onlangs heeft een groep van 15 potentiële gebruikers vanuit provincies, collectieven en LTO Noord een uitgebreide testsessie gedaan. De eerste reacties zijn hoopgevend:
“Het werkt heel intuïtief” en “Het is eigenlijk heel eenvoudig om zelf een regeling aan te maken.”

Het portaal doet drie dingen:

• Het maakt inzichtelijk wat de opgaves zijn in gebieden
• Het geeft een overzicht van beschikbare middelen
• Het ontzorgt: de middelen zijn eenvoudig te ontsluiten door partijen en aan te vragen voor agrariërs en gebieden.

Na de zomer van 2024 wordt het loket al gebruikt door enkele organisaties, waaronder de waterschappen Rivierenland en Limburg met projecten vanuit DAW Impuls. Begin 2025 staat er een volledig werkend portaal.

Samenwerkingspartners: LTO Nederland, Natuurlijk Limburg