Onbekend maakt onbemind – Emissiearme Brongerichte stalsystemen varkenshouderij

De verduurzaming van de Nederlandse veehouderij is een urgent en complex vraagstuk: het raakt meerdere thema’s, het heeft impact op de keten en oplossingsrichtingen zijn nieuw en soms zelfs nog in ontwikkeling. De veehouder die moet investeren om de drastische reductie van stikstofemissies te realiseren, bevindt zich dan in een zeer lastige positie. Ze moeten kiezen voor een belangrijke investering terwijl ze de implicaties van deze keuze nog niet goed kunnen overzien. Dit zijn implicaties die te maken hebben met andere thema’s zoals dierenwelzijn, financiën, de impact op andere emissies, brandveiligheid, geur, benodigd vakmanschap en niet in de laatste plaats de vraag of de oplossing ook op de lange termijn werkt op zijn of haar erf. Dit alles is lang niet duidelijk, zeker niet voor de nieuwe en vaak betere oplossingen die op markt komen of binnen kort gaan komen.

In Noord-Brabant stelt de Interim Omgevingsverordening dat varkensstallen die ouder zijn dan 15 jaar, in 2024 aan strengere emissie-eisen moeten voldoen. Dat betekent dat varkenshouders voor die tijd een emissiearm stalsysteem in hun stal moeten gaan bouwen. Omdat de meeste stallen van varkenshouders gesloten zijn, worden er veel luchtwassers toegepast in deze sector. De luchtwasser is echter een end-op-pipe techniek. Ten opzichte van een brongerichte emissiearme techniek, zorgt dit stalsysteem niet voor een beter klimaat in de stal zelf wat voordelen brengt voor de gezondheid van dier en veehouder. Daarnaast worden luchtwassers door varkenshouders in verband gebracht met stalbranden. Wanneer er brand is in de stal, wordt de ventilatie van de luchtwasser automatisch uit gezet; dit met verstikking van de varkens tot gevolg. De varkenshouders zijn op zoek naar brongerichte emissiearme stalsystemen, maar deze zijn vaak nog in ontwikkeling en daarom zijn de varkenshouders hier niet bekend mee. Daarnaast kennen ze vaak geen collega varkenshouder die deze systemen in gebruik heeft. Als er geen kennis en bekendheid is met brongerichte emissiearme stalsystemen zullen de varkenshouders deze ook niet in hun stal gaan toepassen. Er is daarom grote vraag naar objectieve informatievoorziening vanuit kennisinstellingen over brongerichte emissiearme stalsystemen: welke er zijn, wat ze doen, wat de randvoorwaarden zijn etc...Daarnaast is er grote vraag naar ervaringen van varkenshouders die deze systemen in gebruik hebben.

De Taskforce Toekomstbestendige Stallen organiseert voor deze varkenshouders bezoeken aan de collega varkenshouders met emissiearme stalsystemen die in de stal staan en werken. Deze ervaren varkenshouders weten hoe deze systemen in de praktijk en op langere termijn werken. Ze hebben ervaring met de voordelen en nadelen die het systeem met zich meebrengt; zij leveren inzicht in de ‘gebruikerswaarde’ van een stalsysteem.

Naast deze praktijkbezoeken, organiseert de Taskforce Toekomstbestendige Stallen ook theoretische bijeenkomsten over emissiearme stalsystemen. De theorie gerichte kennisoverdracht wordt verzorgd door de HAS Hogeschool.