Eind augustus 2009 werd Kees Kalis, dierenarts bij de GD, gebeld door de dierenarts van een groot opfokbedrijf. Twee jaarlingen waren overleden met verschijnselen van atypische myopathie (spierbevangenheid). Hoe heeft de GD dit geval aangepakt?

Het Diergeneeskundig Centrum Oisterwijk zond 10 weken achter elkaar een bloedmonster in van een tienjarig wedstrijdpaard. GD-paardendierenarts Bram van Schaik ging bij de praktijk op bezoek om eens te informeren.

Spierbevangenheid is een al vele eeuwen bekend ziektebeeld. Er is in de afgelopen decennia heel veel kennis over de oorzaken en de bijbehorende klinische beelden verzameld. Veel onderzoek is echter in Amerika gedaan en daarom is de terminologie veelal in het Engels met veel afkortingen. In dit artikel wordt geprobeerd om dit alles zo goed mogelijk uit te leggen.

Atypische myopathie is een voor paarden dodelijke spierziekte. Een diagnostische test voor de aandoening is ontwikkeld op basis van urineonderzoek. Het onderzoek leidde tot een onbekende 'toxische trigger', een als katalysator werkende stof, die betrokken is bij het ontstaan van de verstoorde vetverbranding. Esdoornbladeren met een endofyt (symbiotische schimmel) lijken de boosdoener te zijn.

Atypische myopathie (AM) bij paarden is een zeer ernstige spieraandoening die meestal een fatale afloop heeft. De aandoening wordt ook wel weidemyopathie genoemd, omdat met name de paarden die op de wei staan tot de risicogroep behoren.

Atypische myopathie (AM) is een vaak fatale weidemyopathie die snel opkomt in Europa. Uitbraken zijn meestal acuut en onverwacht en het is belangrijk dat dierenartsen en eigenaars weten hoe ze moeten omgaan met de kritieke patiënten van deze aandoening. Er zijn verschillende hypothesen beschreven omtrent de etiologie en pathogenese ervan. In deze review worden de belangrijkste hypothesen samengevat en enkele behandelingsmogelijkheden en preventieve maatregelen gesuggereerd. Op dit moment wordt gedacht dat AM ontstaat na opname van esdoornzaden. Deze zaden bevatten hypoglycine A, dat kan leiden tot multiple acyl-CoA dehydrogenasedeficiëntie (MADD). De behandeling is meestal gebaseerd op de klinische symptomen en gaat vaak niet verder dan een ondersteunende therapie. Daarom ligt de nadruk op de preventie van AM. Dit artikel is bedoeld als een praktische ondersteuning voor paardendierenartsen die te maken krijgen met AM.

Een sportpaard dat tijdens de training opeens niet meer wilde lopen en stond te rillen en zweten, bleek na bloedonderzoek bij Royal GD spierbevangen. Door een goede diagnose en accurate behandeling kwam het paard er weer bovenop.

In 2019 werden paarden vaker getroffen door atypische myopathie. Een gifstof in de bladeren en vruchten van de gewone esdoorn kunnen deze acute spierziekte veroorzaken. De droge zomers van 2018 en 2019 hebben ertoe geleid dat het risico op deze ziekte groter is.

Atypische myopathie (AM) bij paarden is een zeer ernstige spieraandoening die meestal een fatale afloop heeft. De aandoening wordt ook wel weide-gerelateerde myopathie genoemd, omdat met name de paarden die op de wei staan tot de risicogroep behoren. In Europa zijn er ca. 1500 gevallen gemeld gedurende de afgelopen 10 jaar waarvan 81 gevallen in Nederland. Tot de jaren 80 van de vorige eeuw kwam de ziekte sporadisch voor, maar gedurende de laatste decennia is er een sterke toename van het aantal gevallen.

Atypische myopathie (AM) bij paarden is een ernstige spieraandoening met meestal een fatale afloop. Vergiftiging door zaden van de gewone esdoorn lijkt een rol te spelen. Het aantal gevallen van deze aantasting neemt toe. Een nieuw dossier ontsluit kennis over deze ziekte.

Myopathie betekent letterlijk een aandoening van de spieren. Bij paarden kunnen grofweg twee soorten myopathie worden onderscheiden: werkgerelateerde myopathie en weilandgerelateerde myopathie. De laatste jaren is steeds meer duidelijkheid gekomen over deze aandoeningen. Met behulp van deze opdracht leer je beide vormen kennen, inclusief de oorzaak en verschijnselen.

Het GD-laboratorium is een van de locaties in Nederland waar sectie op dieren wordt verricht. Afgelopen najaar werden uit verschillende delen van het land in dezelfde week drie paarden binnengebracht die spierzwakte hadden en waarvan de gezondheid snel achteruit was gegaan. In alle gevallen dacht de geconsulteerde dierenarts aan atypische myopathie. GD-patholoog Reinie Dijkman legt uit hoe de diagnostiek in deze gevallen is verlopen.

Wil jij gebruik maken van actuele informatie tijdens je les? Maar vind je moeilijk je weg in de grote hoeveelheid bestaande bronnen? Groen Kennisnet heeft de oplossing. In onze rubriek “Groen Kennisnet tipt de docent” licht Groen Kennisnet actuele bronnen uit zodat jij ze meteen kunt inzetten in de klas.

De spierziekte atypische myopathie komt niet heel veel voor, maar heeft wel bijna altijd een dodelijke afloop. De Faculteit Diergeneeskunde heeft onderzoek gedaan naar de oorzaak van deze aandoening.

We worden er de laatste jaren regelmatig mee geconfronteerd. De verhalen van paarden die met Atypische Myopathie in de wei worden getroffen en daar ook aan overlijden. Vooral in de herfst en het vroege voorjaar is het een probleem en esdoorns spelen een belangrijke rol.

Een paar weken geleden, na de forse storm die over ons land raasde, is paardenminnend Nederland weer opgeschrikt door een golf van 'weidemyopathie', een acute spierziekte die soms paardenlevens eist. Daarom een overzicht van spierproblemen in het algemeen en van deze 'weidemyopathie', ook wel 'atypische myopathie' genoemd, in het bijzonder.

Atypische myopathie is een ziekte die bij paarden veel slachtoffers maakt. De afgelopen vijftien jaar komt deze spierziekte steeds vaker voor bij paarden die het hele jaar op de wei staan. De oorzaak van deze dodelijke aandoening is grotendeels opgehelderd, en er lijkt een verband te bestaan met bepaalde esdoornsoorten. De ziekte wordt veroorzaakt door een toxine in de zaden en mogelijk ook in het blad en de spillen.

The combined effects of different severities of Wooden Breast (WB), White Striping (WS), and Spaghetti Meat (SM) were examined in 300 chicken breast fillets from 10 flocks. Severity (0 = absent, 1 = mild, noticeable upon close inspection, 2 = severe), noticeably altered from normal breast fillet (NB). Results showed that any combination of myopathies and severity resulted in significantly elevated compression force, pH and peak counts measured by the shear force test. With the exception of mild WB + mild WS, all combinations resulted in significantly higher drip loss, cooking loss and lightness value. Overall, the quality of fillets was affected the least by WS, while negatively affected the most by SM. There were limited effects on fillet quality from mild WB but major deleterious effects from severe WB.

Het welzijn van dieren, en dus ook van paarden, krijgt in Nederland (terecht) veel aandacht. Zoals eerder gezegd: in een land met een hoge welvaart voor mensen moet er ook ruim aandacht zijn voor het welzijn van dieren. Met een prachtig (te droog) voorjaar is het goed om nu al eens na te denken over de zomer. Zeker omdat klimaatwetenschappers hebben aangegeven dat ook in Nederland hittegolven in aantal en in sterkte zullen toenemen. De Werkgroep Gezondheid van de Sectorraad Paarden heeft in 2017, op verzoek van de minister en in overleg met bij de SRP aangesloten organisaties en andere betrokkenen, een ‘Protocol Extreme Weersomstandigheden voor Paarden' ontwikkeld en heeft dit daarna geëvalueerd en enige malen aangepast. Wat te doen bij ‘hitte’ komt hierin uitgebreid aan bod.

In dit document worden tips voor het verlenen van eerste hulp bij zieke of gewonde paarden gegeven. Er is ook een lijst toegevoegd waarin staat wat er allemaal zich in een EHBO-koffer moet bevinden