Dit rapport van Leon Huijs is het verslag van een in 1987 gehouden inventarisatie van libellen in een groot stadspark aan de rand van Nijmegen. Het betreffende park is in de periode 1968-1979 aangelegd als gekombineerd rekreatiepark/ natuurpark en is in oecologisch opzicht nog in volle ontwikkeling. Het verslag beoogt een overzicht te geven van de in dit gebied aanwezige libellenf

Na eerdere uitgaven, te weten “Vogels in de Eempolders” (1973-1978) en “De vogels in de westelijke Eempolders” (1979- 1984) is er nu een derde uitgave verschenen “Vogels in de westelijke Eempolders op weg naar landinrichting”. Zoals uit het titelblad blijkt, gaat het verslag over de periode 1985-1990 en is het uitgave nummer 91 van de VWG. Het verslag is verrijkt met een aantal puike tekeningen van Nico Klippel.

url: http://wildlife.var.fgov.be taal: Engels

Vrijdag 3 uur vertrek van huis. Het was mooi weer en half bewolkt, het moet minstens 10ºC geweest zijn want onze auto startte in 1 keer. We namen de route door de polder wat veel verscheidenheid biedt aan roofvogels maar daardoor erg gevaarlijk voor vogelende chauffeurs.

Information was received from only five trips. The MV Holland (CvZ/DGW) was manned in the period 17/19 October and 7/10 November with trips along the Noord- and Zuid-Holland c

Interactieve lesmodules over een basisproductgroep, zoals groente, vlees of zuivel, bedoeld voor verschillende groepen van het basisonderwijs. Smaakmissies zijn een verdieping op het lesmateriaal van Smaaklessen. De modules zijn gratis digitaal beschikbaar en er verschijnen regelmatig nieuwe Smaakmissies. De lesmodule bestaat uit lessen in de klas en opdrachten buiten de klas. Via het digibord worden leerlingen uitgedaagd een probleem op te lossen. De leerlingen gaan op excursie naar een bedrijf waar voedsel gemaakt wordt, zoals een boerderij, kas, molen of de slager. Elke missie bestaat uit een aantal onderdelen: - Introductie van de missie - Les(sen) in de klas - Excursie - Huiswerkopdracht in de winkel - Afsluitende kookopdracht Online zijn per les lesopbouw, digibordmodules, handleiding en werkbladen beschikbaar. Per les is omschreven wat de leerdoelen zijn en welke materialen er nodig zijn. De handleidingen en werkbladen kunnen geprint en gedownload worden. Uitgezonderd van excursietijd neemt de lesmodule maximaal vijf uur in beslag. De lessen zijn in te zetten als project, verspreid over het schooljaar of gekoppeld aan bestaande lesmethodes.

Interactieve lesmodules over een basisproductgroep, zoals groente, vlees of zuivel, bedoeld voor verschillende groepen van het basisonderwijs. Smaakmissies zijn een verdieping op het lesmateriaal van Smaaklessen. De modules zijn gratis digitaal beschikbaar en er verschijnen regelmatig nieuwe Smaakmissies. De lesmodule bestaat uit lessen in de klas en opdrachten buiten de klas. Via het digibord worden leerlingen uitgedaagd een probleem op te lossen. De leerlingen gaan op excursie naar een bedrijf waar voedsel gemaakt wordt, zoals een boerderij, kas, molen of de slager. Elke missie bestaat uit een aantal onderdelen: - Introductie van de missie - Les(sen) in de klas - Excursie - Huiswerkopdracht in de winkel - Afsluitende kookopdracht Online zijn per les lesopbouw, digibordmodules, handleiding en werkbladen beschikbaar. Per les is omschreven wat de leerdoelen zijn en welke materialen er nodig zijn. De handleidingen en werkbladen kunnen geprint en gedownload worden. Uitgezonderd van excursietijd neemt de lesmodule maximaal vijf uur in beslag. De lessen zijn in te zetten als project, verspreid over het schooljaar of gekoppeld aan bestaande lesmethodes.

Interactieve lesmodules over een basisproductgroep, zoals groente, vlees of zuivel, bedoeld voor verschillende groepen van het basisonderwijs. Smaakmissies zijn een verdieping op het lesmateriaal van Smaaklessen. De modules zijn gratis digitaal beschikbaar en er verschijnen regelmatig nieuwe Smaakmissies. De lesmodule bestaat uit lessen in de klas en opdrachten buiten de klas. Via het digibord worden leerlingen uitgedaagd een probleem op te lossen. De leerlingen gaan op excursie naar een bedrijf waar voedsel gemaakt wordt, zoals een boerderij, kas, molen of de slager. Elke missie bestaat uit een aantal onderdelen: - Introductie van de missie - Les(sen) in de klas - Excursie - Huiswerkopdracht in de winkel - Afsluitende kookopdracht Online zijn per les lesopbouw, digibordmodules, handleiding en werkbladen beschikbaar. Per les is omschreven wat de leerdoelen zijn en welke materialen er nodig zijn. De handleidingen en werkbladen kunnen geprint en gedownload worden. Uitgezonderd van excursietijd neemt de lesmodule maximaal vijf uur in beslag. De lessen zijn in te zetten als project, verspreid over het schooljaar of gekoppeld aan bestaande lesmethodes.

Interactieve lesmodules over een basisproductgroep, zoals groente, vlees of zuivel, bedoeld voor verschillende groepen van het basisonderwijs. Smaakmissies zijn een verdieping op het lesmateriaal van Smaaklessen. De modules zijn gratis digitaal beschikbaar en er verschijnen regelmatig nieuwe Smaakmissies. De lesmodule bestaat uit lessen in de klas en opdrachten buiten de klas. Via het digibord worden leerlingen uitgedaagd een probleem op te lossen. De leerlingen gaan op excursie naar een bedrijf waar voedsel gemaakt wordt, zoals een boerderij, kas, molen of de slager. Elke missie bestaat uit een aantal onderdelen: - Introductie van de missie - Les(sen) in de klas - Excursie - Huiswerkopdracht in de winkel - Afsluitende kookopdracht Online zijn per les lesopbouw, digibordmodules, handleiding en werkbladen beschikbaar. Per les is omschreven wat de leerdoelen zijn en welke materialen er nodig zijn. De handleidingen en werkbladen kunnen geprint en gedownload worden. Uitgezonderd van excursietijd neemt de lesmodule maximaal vijf uur in beslag. De lessen zijn in te zetten als project, verspreid over het schooljaar of gekoppeld aan bestaande lesmethodes.

Interactieve lesmodules over een basisproductgroep, zoals groente, vlees of zuivel, bedoeld voor verschillende groepen van het basisonderwijs. Smaakmissies zijn een verdieping op het lesmateriaal van Smaaklessen. De modules zijn gratis digitaal beschikbaar en er verschijnen regelmatig nieuwe Smaakmissies. De lesmodule bestaat uit lessen in de klas en opdrachten buiten de klas. Via het digibord worden leerlingen uitgedaagd een probleem op te lossen. De leerlingen gaan op excursie naar een bedrijf waar voedsel gemaakt wordt, zoals een boerderij, kas, molen of de slager. Elke missie bestaat uit een aantal onderdelen: - Introductie van de missie - Les(sen) in de klas - Excursie - Huiswerkopdracht in de winkel - Afsluitende kookopdracht Online zijn per les lesopbouw, digibordmodules, handleiding en werkbladen beschikbaar. Per les is omschreven wat de leerdoelen zijn en welke materialen er nodig zijn. De handleidingen en werkbladen kunnen geprint en gedownload worden. Uitgezonderd van excursietijd neemt de lesmodule maximaal vijf uur in beslag. De lessen zijn in te zetten als project, verspreid over het schooljaar of gekoppeld aan bestaande lesmethodes.

De paartijd van rosse vleermuizen (Nyctalus noctula Schreber, 1744) valt in de maanden augustus en september. Gedurende deze periode bracht ik in 1999 en tiental bezoeken aan drie baltslocaties van rosse vleermuizen in het Hoevelakense bos nabij Amersfoort. Het ging om twee beukebomen en een tamme kastanje, waarin zich, op vrij geringe hoogte, oude spechtegaten bevonden die door rosse vleermuismannetjes als baltslocatie in gebruik waren genomen. Om het baltsgedrag in de duisternis waar te kunnen nemen, gebruikte ik een videocamera met infrarode verlichting. Deze onzichtbare verlichting maakte het mogelijk de vleermuizen te observeren zonder ze noemenswaardig te storen. Het was boeiend om te zien hoe het mannetje in zijn holopening passerende rosse vleermuizen met regelmatig klinkende pieptonen attendeerde op zijn baltslocatie. Wanneer vervolgens zo’n passerende vleermuis een bezoek wilde brengen aan de boomholte, bleek dat sommige bezoekers door fel bijtgedrag van het mannetje uit de holte geweerd werden, terwijl anderen ”onder protest” toch binnen gelaten werden. Dit gedrag leek kennelijk te leiden tot de vorming van een bezoekersgroep van gewenste samenstelling, die wellicht uitsluitend uit vrouwtjes bestaat.

Op herhaald verzoek is hier een overzicht van recente literatuur die van belang is voor Nederlandse lichenologen. Publicaties in Buxbaumiella zijn in deze lijst niet opgenomen. Het ligt in de bedoeling de rubriek te continueren. Ideeën en overdrukken zijn welkom, vooral van publicaties in niet-lichenologische tijdschriften.

Zoals wij in de vorige “Korhaan” aandacht vroegen voor de draadslachtoffers, zo vragen wij in deze uitgave opnieuw aandacht voor een gespecialiseerd onderwerp: de verkeersslachtoffers. Wij vermoeden niet, dat er over dit onderwerp vragen zullen worden gesteld aan de minister. De draadslachtoffers haalden wèl de Tweede Kamer en dat is een prachtig succesje voor de initiatiefnemers.

Er is in de laatste tientallen jaren in alle werelddelen veel aandacht besteed aan de bestudering van de stootvogels. Resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften, maar veel ervan wacht nog op publicatie. Het is daarom bijzonder verheugend dat twee ornithologen, die hun sporen reeds hebben verdiend zowel op dit terrein der ornithologie als met ander werk, zich ertoe hebben gezet om de over deze vogelgroep verzamelde kennis op knappe en bondige wijze samen te vatten. Dat het streven naar bondigheid overigens allerminst tot oppervlakkigheid heeft geleid blijkt wel hieruit, dat de schrijvers in totaal 945 blz. nodig hebben gehad om de bijna driehonderd soorten waar het om gaat te behandelen. Waarbij dan nog dient te worden bedacht, dat dit bladzijden van een zeer royaal formaat (21 x 28 cm) zijn. De verheugende omstandigheid, dat bovendien papier van zeer goede kwaliteit werd gebruikt, had tot gevolg, dat het boek in twee kloeke delen uiteenvalt, die overigens weer worden samengehouden in een solide uitgevoerde cassette. Het is jammer, maar stellig onvermijdelijk, dat dit ertoe leidde dat de prijs zodanig werd, dat velen zich wel even zullen bedenken, alvorens tot aanschaffing te besluiten (zelfs al bleek het mogelijk om voor onze lezers een regeling te treffen, die in een zeer royale korting resulteert!).

De botanische tuin van Breslau, ofschoon niet een der rijkste van Europa, is voorzeker een dergene, die voor het onderwijs het best zijn ingerigt. Dit moge blijken uit het volgende berigt daarover, gegeven door den hoogleeraar GOEPPERT, directeur van dien tuin. „Onze tuin bevat, op eene oppervlakte van 26 morgen, ongeveer 12000 soorten van planten, gerangschikt volgens de natuurlijke familiën, met inachtneming van haar uitwendig voorkomen en gedaante (facies en habitus). Sedert vier jaren hebben wij beproefd, in den vrijen grond planten te groeperen, die door hare vegetatie een geheel vormen, om aldus een der denkbeelden van onzen onsterfelijken v. HUMBOLDT te verwezenlijken, die zulk een groot gewigt hechtte, aan hetgeen hij de physionomie der vegetatie noemde.

A new species of the genus Rubus L. (Rosaceae), R. paraplicatus K. Meijer, is described. The new species was discovered in the south of the Province of Friesland, the Netherlands, and belongs to the series Rubus. It differs from the other species of the Rubus plicatus-complex, R. plicatus, R. opacus and R. bertramii, by its glabrous anthers and hairy receptacles, its broad, almost triangular ovate, very gradually attenuated terminal leaflets, and its simple racemose inflorescences that are either entirely prickleless or are set with very few prickles. The centre of the distribution area of Rubus paraplicatus is the Province of Friesland and the adjacent areas in the Province of Drenthe, but the distribution area extends eastwards to Hannover in Lower Saxonia, Germany, southwards to Sprang-Capelle in the Province of Noord-Brabant, and westwards to the dune forests around the Hague in the Province of South-Holland, the Netherlands.

Met het nieuwe telseizoen voor de deur (reeds geopend wanneer u dit leest) lijkt het mij nuttig om in het kort verslag te doen van de najaarstrek over zee in 1986. Ervaren en minder ervaren zeetellers weten dat het waarnemen van zeevogels voor de kust van Zuid-Kennemerland een inspannende bezigheid is, waarbij leuke soorten en aantallen bepaald niet uit de lucht komen vallen (of voorbij keilen). Dat het echter niet alleen armoe troef is, bleek dit najaar uit de enorme aantallen Jan van Genten die voor onze kust te zien waren. Ook kan ik het niet laten te herinneren aan najaar ’85 toen er Kleine alken, Middelste jagers en Vale stromvogeltjes werden waargenomen. Omdat bovendien een aantal van de leukere soorten slechts bij (noord)westerstorm voor onze kust te bewonderen zijl, wil ik iedereen komend najaar in ieder geval veel depressies toewensen.