Burgers belangrijk bij stedelijke klimaatadaptatie

Een kennisconsortium van 4 hogescholen, 5 gemeenten en 2 waterschappen pleiten voor het inzetten van burgerwetenschap bij het klimaatbestendig maken van steden. Zij deden hiermee ervaring op in het onderzoek ‘Burgerparticipatie bij klimaatadaptatie’. Bij burgerwetenschap verzamelen burgers gegevens waar deskundigen mee aan de slag gaan.

Beleving van burgers

Stedelijke gebieden moeten meer klimaatbestendig worden, want door klimaatverandering is het steeds vaker te heet, te nat of te droog in de stad. Voorafgaand aan het onderzoek bleek dat professionals van gemeenten en waterschappen vooral behoefte aan inzicht hadden in:

• Effecten van extreem weer op het niveau van wijken, straten en gebouwen,
• De beleving van burgers van extreem weer,
• De wijze waarop burgers hun gedrag aanpassen aan extreem weer,
• Manieren waarop burgers betrokken kunnen worden bij een klimaatbestendige inrichting van hun woonomgeving.

Partners in het onderzoek

Dit onderzoek was een samenwerking tussen:

• Lectoraten van:

  • HZ University of Applied Sciences
  • Hanzehogeschool
  • Van Hall Larenstein
  • Hogeschool Rotterdam

• De gemeenten:

  • Groningen
  • Leeuwarden
  • Middelburg
  • Rotterdam
  • Vlissingen

• De waterschappen:

  • Wetterskip Fryslân
  • Noorderzijlvest

Overheden met hogescholen: belangrijk

De betrokken overheden vinden het belangrijk om samen te werken met kennisinstellingen. Nieuwe ideeën en kennis krijg je niet alleen door naar andere overheden te kijken, is het idee. “Gegevens zijn belangrijk om structuur in de aanpak te krijgen”, vindt wethouder Els Verhage van de gemeente Vlissingen. “Je kunt daarmee de emotie buiten beschouwing laten.”

Professionals en burgers meten samen

De samenwerkingspartners onderzochten in 10 wijken of en hoe burgerparticipatie werkt bij klimaatadaptatie in de stad. Deze wijken fungeerden als een living lab: een levensechte locatie waarin verschillende partijen samenwerken aan onderzoek. Professionals en bewoners voerden gezamenlijk metingen uit met behulp van weerstations en temperatuursensoren. Ook interviewden professionals de inwoners: hoe ervaren zij het weer? En wat weten zij eigenlijk van klimaatadaptatie? En wat doen zij zelf al op dat gebied?

Wethouder Els Verhage zegt in het rapport: “Nu weet je hoe inwoners het weer ervaren. Je kunt er dan op inspelen. Het verschil in beleving van inwoners van een groene wijk en onze binnenstad tijdens een hittegolf maakt het klimaat inzichtelijk en brengt het dichtbij. Daardoor gaat het leven en zijn mensen sneller bereid om mee te denken en werken aan oplossingen.”

Klimaatadaptie leeft nog weinig

Uit het onderzoek blijkt dat klimaatadaptatie nog maar beperkt leeft onder inwoners. Er is nog weinig bereidheid om zelf initiatief te nemen, omdat bewoners denken dat ze hiervoor te weinig kennis en capaciteit hebben. Daarom hebben bewoners een voorkeur voor initiatief vanuit de gemeente, waarbij zij graag betrokken willen worden. Gelukkig nemen inwoners wel initiatieven rondom vergroening en verduurzaming van de wijk en woning, wat raakt aan klimaatadaptatie.

Wethouder Chris Dekker van Middelburg is blij met het onderzoek, omdat het creëren van bewustzijn onder inwoners belangrijk is. “Mensen moeten zich beseffen wat de gevolgen van klimaatverandering zijn, want we moeten dit met zijn allen aanpakken.”