Gewasbescherming en omwonenden: tips

Onrust bij inwoners van het landelijk gebied over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen kan leiden tot onbegrip tussen telers en omwonenden. Soms zelfs tot onenigheid en een gevoel van intimidatie. Eén van de tips uit de brochure is het opstellen van een convenant. Als er al onrust is ontstaan, blijkt dit in de praktijk goed te werken. In de brochure staan meerdere voorbeelden van zo’n convenant.

Zo heeft een convenant in Hardenberg geleid tot betere verhoudingen tussen telers en inwoners. Telers delen nu hun kennis, bijvoorbeeld over het toepassen van de best beschikbare technieken. De betrokken partijen zien het convenant als nuttig.

Gewasbeschermingsmiddelen en gezondheid

Onderzoek naar gezondheidsrisico’s bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is in volle gang. Nederlands onderzoek geeft voor nu geen duidelijke aanwijzingen voor negatieve gezondheidseffecten, maar toch blijft de onrust. Overigens doet internationaal onderzoek vermoeden dat er wel een relatie is tussen gewasbeschermingsmiddelen en gezondheidsschade.

De brochure geeft ook een samenvatting van de Europese en Nederlandse regels rondom het toelaten en gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Er is al veel geregeld rondom veilig gebruik van de middelen.

Telers: communiceer vooraf

Voor telers is een gewasbeschermingsmiddel een belangrijk hulpmiddel om een goede oogst te realiseren. Tegelijkertijd willen zij de relatie met de buren goed houden. Heldere communicatie is hierbij de sleutel.

De brochure raadt telers aan om te zorgen voor communicatie vooraf naar de omwonenden. In eerste instantie werkt persoonlijk contact goed, maar daarna kunnen teler en omwonenden afspraken maken over de manier van communiceren.

Vermeld als teler aan de buurt om welk gewasbeschermingsmiddel het gaat, waarom dit gebruikt wordt en het verwachte tijdstip van spuiten. Ook vermelding van voorzorgsmaatregelen geeft duidelijkheid. Het maken van onderlinge afspraken, zoals alleen spuiten als de wind van de buur afstaat, kunnen helpen.

Innovatie en subsidie

De brochure wijst ook op allerlei innovaties, zowel technisch als landbouwkundig, die het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen verminderen of vermijden. Zo wordt er in verschillende projecten hard gewerkt aan de verduurzaming van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Er staan een aantal andere voorbeelden, zoals precisielandbouw, resistente teelten en keurmerken.

De brochure geeft voorbeelden van subsidiemogelijkheden voor telers, inclusief links naar websites met meer informatie. Zo zijn er mogelijkheden om een financiële tegemoetkoming te krijgen voor de aanschaf van geschikte machines of een financiële vergoeding bij inkomstenderving door bijvoorbeeld het toepassen van afschermingsmaatregelen.

Omwonenden: stel de juiste vragen

Voor omwonenden is het belangrijk hoe zij hun zorgen rond gewasbeschermingsmiddelen kunnen verminderen. De brochure biedt hiervoor een aantal links naar informatieve websites en verwijzingen naar documenten. Daarnaast geeft de brochure een aantal voorbeeldvragen die een omwonende kan stellen aan de teler, zodat je als buur de juiste informatie hebt.

Rol gemeente

De gemeente kan een rol spelen bij het bevorderen van goede verhoudingen tussen de partijen. Allereerst is het de rol van de gemeente om te signaleren. Als het nodig is, kan de gemeente de partijen uitnodigen voor een gesprek, waarbij de gemeente een bemiddelende rol speelt.

Inwoners, telers en gemeente kunnen gemaakte afspraken op papier zetten, bijvoorbeeld in een convenant. Vooral als de bezorgdheid al heeft geleid tot onderlinge spanningen werkt dit goed, laten diverse praktijkvoorbeelden zien.
Naast de bemiddelende rol is het voor een gemeente goed om te weten wat er mogelijk is op het gebied van wet- en regelgeving. De brochure geeft hiervan een overzicht.