Hergebruik van water uit mest
Onderwerp
water, innovatie, eiwitbron
Interessant voor
melkveehouders, bedrijfsadviseurs
Ons huidige waterverbruik niet toekomstbestendig. Om te zorgen voor transitie zijn inspiratoren nodig. Deze personen maken zich zorgen over het huidige watergebruik en zoeken naar creatieve oplossingen voor watertekorten, bodemdaling en verzilting. Ook wordt er door deze koplopers gekeken naar het verbeteren van de gangbare manier van het watergebruik.
Opwaarderen van water
Het kringloopbedrijf Ecoferm van Evert Kroes bood jaarlijks huisvesting aan zo’n 3600 rosékalveren en beschikte over ongeveer 100 hectare eigen teeltgras en snijmais, evenals een eigen biogascentrale. Bedrijfsvoerders Evert en Kees Kroes hadden vergevorderde plannen om verschillende kringlopen op hun bedrijf in Uddel te sluiten, waaronder die van water.
Waar water op veel traditionele bedrijven als restproduct wordt beschouwd, werd het op Ecoferm juist opgewaardeerd. Water uit de mest werd gebruikt voor de kroosvijver, waar nutriënten werden benut voor de productie van eendenkroos. Dit kroos diende als eiwitbron voor de kalveren, maar had ook potentie voor andere markten, zoals verse groente of eiwitconcentraat voor de voedselindustrie. Het restproduct van de kroosproductie werd zelfs ingezet voor de kweek van algen in kilometerslange buizen, bedoeld voor feed of mogelijk food. Helaas bleek ook hier de kostprijs te hoog. Het project werd ondersteund door het Innovatie Netwerk, dat zich richtte op baanbrekende landbouwinnovaties. In een circulair systeem is het essentieel om verliezen van energie, water, nutriënten en CO₂ te minimaliseren. Dit vraagt om veel kennis en onderzoek, bijvoorbeeld naar voedselveiligheid en nieuwe eiwitbronnen. Overheden kunnen hierin een cruciale rol spelen door ondernemers te ondersteunen bij financiële risico’s en door wet- en regelgeving beter af te stemmen op duurzame transities.
“Water verdient in ons voedselsysteem een veel prominentere plaats dan dat deze grondstof tot nu toe vaak heeft. Water is te kostbaar om zo maar te laten wegvloeien. Wijs met water laat zien dat we samen een bijdrage kunnen leveren aan de transitie naar een duurzaam voedselsysteem. En dat is hard nodig, want iedere druppel telt.”
Project geeft vervolg
Innovaties staan nooit stil. Sinds de publicatie van Wijs met Water in 2022 zijn er projecten gestart die sterk aansluiten bij innovatieve oplossen om de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren. In deze fieldlab worden innovaties in een realistische experimentele omgeving opgezet, waarbij co-creatie centraal staat. Melkveehouderijen dragen bij aan klimaatverandering via broeikasgassen, verarming biodiversiteit via uitstoot van ammoniak, en slechte waterkwaliteit door nitraat, fosfor en pesticiden. Ze zijn daarom genoodzaakt om een systeemtransitie aan te gaan en mee te bewegen richting een toekomstbestendige melkveehouderij.