Hoe maak je runderen weerbaarder tegen aanvallen van de wolf?

De adviezen zijn uitgebracht aan de hand van een deskstudie door HopSterAdvies, in opdracht van ZLTO en gefinancierd door de provincie Noord-Brabant. Aanleiding voor de deskstudie was het rapport van de Adviescommissie preventie wolvenschade uit 2021.

Aanbevelingen wolfwerend vermogen

Uit de deskstudie blijkt dat er nauwelijks concrete ideeën voor het versterken van het wolfwerend vermogen van runderen bekend zijn. De zoektocht bevat evenwel een aantal belangrijke leerpunten betreffende de vraag hoe rundveehouders hun dieren, die in of in de nabijheid van natuurgebieden worden gehouden, het best tegen wolven kunnen beschermen. Aanbevelingen:

• Weeg bij voorbaat zorgvuldig af welk runderras op de gegeven locatie bij aanwezigheid van wolven het meest geschikt is om zich bij natuurbegrazing succesvol tegen aanvallen van wolven te weren. Runderen van (meer primitieve) vleesrassen die in een natuurlijk kuddeverband worden gehouden, zorgen in het algemeen beter voor hun pasgeboren kalveren dan koeien van melkveerassen en kunnen zich als kudde over het algemeen beter verdedigen tegen aanvallen van wolven;
• Houd in gebieden waar predatie door de wolf een reëel risico vormt, kalveren, jongvee en oudere dieren bij natuurbegrazing in een kuddeverband waarbij kuddes niet enkel bestaan uit jonge, maar ook uit volwassen dieren, inclusief één of meer (jonge) stieren;
• Concentreer het afkalven in een relatief korte periode waarin koeien en pasgeboren kalveren (tijdelijk) met behulp van wolfwerende rasters, in stallen of nabij de boerderij veilig op een beperkte oppervlakte worden gehouden, alvorens ze, als de kalveren voldoende weerbaar zijn, de beschikking te geven over een groter gebied.

Algemene aanbevelingen

Andere aanbevelingen gelden meer in het algemeen:

• Houd de kudde met kalveren en jongvee bij voorkeur op een terrein dat overzichtelijk is en waarin landschapselementen het zicht van runderen op de omgeving zo min mogelijk belemmeren;
• Controleer, in geval van aanwezigheid van wolven in het natuurgebied waar runderen grazen, meerdere keren per dag de kudde en zorg voor adequate rasters waardoor drachtige koeien waarbij de geboorte nadert en kalveren niet ongemerkt de kudde kunnen verlaten;
• Houd, wanneer bekend is dat wolven in het gebied verblijven, de verandering in gedrag van runderen in de gaten om zo nodig tijdig adequate maatregelen te kunnen nemen om de veiligheid van bezoekers in het betreffende natuurgebied zeker te stellen.

Het onderzoek laat zien dat vertaling naar de Brabantse situatie lastig is. Brede afstemming is noodzakelijk, niet alleen met veehouders en beleidsmakers, maar ook met bijvoorbeeld terrein beherende organisaties (TBO’s), om uiteindelijk te komen tot een werkbaar plan in Noord-Brabant.

Introfoto: Beweiding ossen (©WUR)