Symptomen slingerziekte: lastige diagnostisering
Onderwerp
slingerziekte, biggen, diergezondheid
Interessant voor
varkenshouders, dierenartsen
De Belgische dierenarts Sjouke van Poucke tackelt op het vakplatform ‘Varkens’ meteen het grootste misverstand over slingerziekte. Slingerziekte en speendiarree worden namelijk niet door dezelfde E.coli bacterie veroorzaakt. Slingerziekte is het gevolg van een colibacterie (de VTEC-bacterie) die een verotoxine produceert. Deze toxine veroorzaakt de problemen waardoor een antibioticabehandeling niet effectief is. Speendiarree wordt veroorzaakt door een andere E.coli-stam, waarbij de bacterie zelf verantwoordelijk is voor de schade.
Symptomen slingerziekte
Slingerziekte komt weer meer voor, door minder antibioticagebruik en het verbod op het gebruik van zinkoxide. Het treedt meestal 5 tot 14 dagen na het spenen op, maar kan ook bij opleg in de vleesvarkensstal de kop opsteken. Uitval kan fors oplopen, tot meer dan 90 procent.
De ziekte dankt zijn naam aan de slingerende gang die de biggen soms laten zien. Andere klinische verschijnselen zijn fietsbewegingen en plotselinge sterfte. Ook zwelling van de oogleden komt voor. Biggen met slingerziekte kunnen een typisch hees geluid laten horen door een zwelling van de stembanden.
Naast infecties met duidelijke klinische verschijnselen en uitval komen subklinische VTEC-infecties voor, dus zonder duidelijke symptomen. Deze subklinische infecties zorgen voor een tegenvallende groei en een slechtere voederconversie.
“Als je biggen ziet met oedeem en plotselinge sterfte, is het vrijwel zeker slingerziekte. Maar hebben ze dikke poten door een gewrichtsontsteking, dan zal het om streptokokken gaan of de ziekte van Glässer. Een diagnose op basis van de verschijnselen is dus best lastig”
Onduidelijke symptomen: lastige diagnostisering
Vaststellen van slingerziekte aan de hand van de symptomen kan lastig zijn, omdat de verschijnselen lijken op die van speendiarree, streptokokken en de ziekte van Glässer. Ook komt slingerziekte steeds vaker subklinisch voor.
Slingerziekte blijft nogal eens onder de radar door deze omstandigheden. Dierenarts Van Poucke screende 27 varkensbedrijven in België op de aanwezigheid van de VTEC-bacterie. Op 20 bedrijven was deze aanwezig. Bij een onderzoek in Nederland onder 37 bedrijven gold dat voor driekwart van de bedrijven.
Aantonen bacterie
Het aantonen van de VTEC-bacterie die het verotoxine uitstoot kan met een speekselmonster en een PCR-test. Dit is een betrouwbare manier om vast te stellen of het bedrijf besmet is. De speekselmonsters worden verzameld met behulp van kauwtouwen. Het is volgens Van Poucke wel nodig om tijdens de opleg op de batterij drie keer te testen, aan het begin, halverwege en aan het eind. De laatste keer kan ook kort na de opleg bij het vleesvarkensbedrijf.
Vaccineren
Vaccineren kan een oplossing zijn, maar de eerste winst is te behalen in het optimaliseren van het management rondom spenen en opleg. Hygiëne, biosecurity en voerstrategie moeten in orde zijn.
Vleesvarkenshouder Lambert van den Hul uit Groenekan kreeg een aantal jaren geleden te maken met plotselinge, hoge uitval vlak na de opleg van de biggen. Na een zoektocht bleek dat het slingerziekte was. Nu worden de biggen bij de fokker geënt en sindsdien zijn de resultaten weer als vanouds.