In het voorjaar van 2006 verbleef Bernie ter Steege drie maanden in Afghanistan om onderzoek te verrichten naar de technische staat van de irrigatiesystemen. Dit onderzoek maakte deel uit van zijn afstuderen aan de Universiteit Wageningen. Hij werkt nu bij Witteveen+Bos. Het onderzoek is een onderdeel van het project ‘Social Management of Water in Afghanistan’, wat sinds 2005 begeleid wordt door Peter Mollinga, een Nederlandse irrigatieexpert bij het Zentrum für Entwiklungsforschung van de Universiteit Bonn. In H2O nr. 25/26 van 2007 stond een artikel over de waterhuishouding in Uruzgan. Dit artikel gaat over irrigatie en waterbeheer in Kunduz, een provincie in het noorden van Afghanistan. Omdat dit een relatief toegankelijke en stabiele regio is, was intensief veldonderzoek mogelijk

Op 19 juni 2014 vond de 8ste editie plaats van de nationale grasdag. Deze demonstratiedag voor de professionele groenvoorziener vindt plaats te Hove. Beregening en drainage waren dit jaar de thema’s. Er werd opnieuw een boeiend programma gepresenteerd voor al wie professioneel met gazon bezig is.

Neerslag, droogte, warmte en kou. Ieder teeltjaar heeft elke teler hiermee te maken. Extreme jaren of teeltjaren uit het boekje, er zal in de akkerbouw altijd aandacht blijven voor het klimaat. Er zijn diverse oplossingen, hulpmiddelen om ook bij de open teelten de gewasgroei enigszins te reguleren.

Bij het ontbreken van goede tekeningen kunnen enerzijds bewerkingen aanleiding tot schade geven terwijl anderzijds vermeende drainage problemen zich moeilijker laten oplossen. Exacte tekeningen zijn van groot belang. Maar wat te doen als die ontbreken? Een aantal mogelijkheden staan ons ten dienste.

De afgelopen jaren heeft de provincie voor een aantal Natura 2000-gebieden concept beheerplannen opgesteld. In de resterende Natura 2000-gebieden heeft het rijk het initiatief. Op twee waterrelevante onderdelen is er nog aanvullende informatie nodig om tot goed onderbouwde ontwerp beheerplannen te komen, namelijk: 1) onderbouwing noodzakelijke watermaatregelen (AGOR en OGOR); 2) externe werking in relatie tot het onttrekken van grondwater voor onder andere beregening en drainage (bepalen beïnvloedingszones). Het doel van het onderzoek is het uitwerken van een methode voor het bepalen van hydrologische beïnvloedingzones rond de Natura2000-gebieden in Drenthe. Het uiteindelijke onderzoek zal dienen als technische input voor het beheerplan proces.

Doel van het onderhavige onderzoek is het nader uitwerken van de hydrologische beïnvloeding van drainage en beregening op N2000 gebieden, op basis van de aanbevelingen uit de second opinion van Deltares. Het betreft daarbij een technische uitwerking, zonder belangenafweging op maatschappelijke haalbaarheid/ wenselijkheid.

Het lijkt misschien wat raar om het na een verzopen zomer te hebben over het belang van aangepaste irrigatietechnieken, maar we mogen niet vergeten dat de zomers van de voorafgaande jaren wel zo droog waren dat captatie van water uit waterlopen zelfs verboden werd.

This booklet describes water management and water distribution in the Netherlands as well as the problems related to flooding, water shortages, safety, drought and salinisation. The description of the water management system includes a short history of the geological creation of the Netherlands and an account of the interventions that took place over the centuries to protect the country from highvolume river discharges or storm tides. Land reclamation and other hydraulic engineering projects, such as the excavation of channels to the sea and the canalisation of rivers, are also briefly discussed. Also attention to water distribution, focusing on the main water system, the regional system and the interaction between them. Water distribution under normal circumstances is distinguished from water distribution in the event of flooding or water shortage. The relation with safety and salinisation is explained as well. Finally, the current bottlenecks and the problems, we can expect as a consequence of climate change and soil subsidence, are discussed

In dit artikel worden twee belangrijke ontwikkelingen in het watermanagement geïllustreerd. Ten eerste een technologische ontwikkeling in modellen en gegevens. Ten tweede een ontwikkeling naar meer integrale en open besluitvormingsprocessen. De centrale vraag is hoe beide ontwikkelingen van elkaar kunnen 'profiteren'. Een calamiteitenoefening in Delft wordt als casus gebruikt om antwoord te kunnen geven op deze vraag. Hierbij zijn een zeer gedetailleerd overstromingsmodel met 3D-visualisatie en een webportaal toegepast in het integrale besluitvormingsproces van de calamiteitenoefening

In de eerste paragraaf worden het beleidsthema, de bijbehorende taken, veranderde omstandigheden en eventuele praktische problemen in de huidige uitvoering toegelicht. In de tweede paragraaf komen het werkproces en de maatregelen aan bod. Hierbij worden steeds drie stadia in het werkproces onderscheiden: signalering, beoordeling, uitvoering. De verschillende keuzes worden zoveel mogelijk in onderling verband gebracht in een beslisschema. Deze moet voor alle betrokkenen een snel overzicht bieden van de aanpak. Dit schema is opgenomen in de bijlagen. In de derde paragraaf wordt nader ingegaan op de details van het werkproces met de verschillende actoren, acties, middelen en voorwaarden. Een lijst met betrokkenen is per richtlijn opgenomen in de bijlagen.

Met de start van het nieuwe groeiseizoen wordt de klimatologische evolutie van vorig seizoen opgefrist in functie van de irrigatie. De Bodemkundige Dienst van België (BDB) geeft tijdens de zomermaanden irrigatieadvies aan landbouwers. Daarbij volgt men nauwlettend de dagelijkse evolutie van het weer en de impact ervan op de verschillende gewassen.

De droge periodes van de afgelopen jaren hebben kwetsbaarheden blootgelegd in het biologisch teeltsysteem van groenten. Om deze droge periodes op te vangen kunnen telers gebruik maken van gekende irrigatiesystemen. De vragen die zich hierbij aandienen, zijn ten dele gelijklopend met de gangbare teelt, maar zijn ook ten dele verschillend omwille van de eigenheid van biologische bedrijven met name sterke diversificatie, andere saldi, impact droogte op functioneren bodem-ecosysteem ... Veel vragen zijn van praktische aard zoals welk water, welk systeem, welke dimensionering worden best gebruikt. Ook de kostprijs van de investering en terugverdientijd zijn belangrijke items. Naast algemene vragen over irrigatieschema, starttijdstip per teelt, …, zijn telers ook op zoek naar zuinigere irrigatiemethoden. Daarbij wordt gekeken in de richting van druppelirrigatie met behulp van een druppelirrigatieslang. Verder dient rekening worden gehouden met het feit dat bodemvocht de opname en de mineralisatie van nutriënten kan beïnvloeden. Met name stikstof is een belangrijk element dat snel kan mineraliseren uit organische stof, maar ook uitspoelingsgevoelig is. Tenslotte biedt mulch tussen de planten ook mogelijkheden om het vochtgehalte in de bodem beter te bewaren. Daar ontbreekt kennis over de invloed ervan op bodemvocht en over geschikte toedieningstechnieken van deze mulch in verschillende teeltsystemen. In de proef werden irrigatietechnieken met verschillende uitvoeringen en momenten van watergift onderzocht. Ook werd het effect van anti-worteldoek en mulchen bekeken.

Het belang van water in de veehouderij is vaak onderbelicht. De kwaliteit van het drinkwater in de stal is lang niet altijd voldoende. En dat terwijl goed drinkwater essentieel is voor de gezondheid van dieren

Bij Beekenkamp Plants gebeurt de opkweek van groenteplanten op eb en vloed vloeren. Na de nieuwbouw in 2004 is door een lichtere kas, lampen met meer vermogen en een grotere watercapaciteit, de kwaliteit van de opgekweekte plant sterk vooruit gegaan

De landbouw in de provincie Zeeland is afgelopen decennia in toenemende mate geconfronteerd met droogteschade. Daarnaast staan de zoete grondwatervoorraden onder toenemende druk door verzilting en een toenemende watervraag. In de provincie lopen verschillende initiatieven om zoet water te conserveren en te benutten voor de landbouw, waaronder de Freshmaker, Kreekruginfiltratiesysteem en Drains2Buffer. Echter, deze systemen zijn niet goed toepasbaar in gedraineerde gebieden met een dikke kleilaag. KWR is daarom in samenspraak met Provincie Zeeland een praktijkproef gestart met als doel het DrainStore-concept (drainagewater af te vangen en dit onder de kleilaag te bergen voor latere benutting) in de praktijk verder te ontwikkelen en te testen op een 25 ha akkerbouwperceel van de firma Meulwaeter in Kruiningen. Voorliggende rapportage beschrijft deze proef en evalueert de lessen over de toepassing en werking van het systeem.

Door de teeltjaren 2018 en 2019 lijkt het of de akkerbouw in Nederland steeds vaker te maken gaat krijgen met extreem droge en warme periodes. De Nederlandse zetmeelaardappelteelt ervaart negatieve gevolgen van deze droge en warme periodes in de vorm van lage opbrengsten en quotumvolumes die niet vol geleverd kunnen worden. Dit heeft een negatief effect op de prestatieprijs van Avebe. Onderzocht is met welke techniek, gift en timing is irrigatie in de zetmeelaardappelteelt het meest rendabel om de opbrengstzekerheid van zetmeelaardappelen in droge jaren veilig te stellen.

Het voorjaar van 2013 was nat en koud. Vanaf juni kantelde het weer, wat resulteerde in een lange, droge zomer. Land- en tuinbouwgewassen onder praktijkopvolging van de irrigatiesturing door de Bodemkundige Dienst van België (BDB) werden intensief maar doordacht beregend. In deze proeven werd de rentabiliteit van de irrigatiebeurten duidelijk.