Vanuit onze rol als opleiders van de toekomstige generatie agrariërs zien wij het als onze taak om agrarische ondernemers te ondersteunen in de transitie naar een duurzame en toekomstbestendige sector. Wij willen boeren helpen om op een onafhankelijke manier, afgewogen keuzes te kunnen maken richting verantwoord ondernemerschap op het gebied van natuurinclusieve landbouw, precisielandbouw of stikstofreductie. De inzet van de expertise die wij als kennisinstellingen in huis hebben ligt voor de hand.

Vanuit onze rol als opleiders van de toekomstige generatie agrariërs zien wij het als onze taak om agrarische ondernemers te ondersteunen in de transitie naar een duurzame en toekomstbestendige sector. Wij willen boeren helpen om op een onafhankelijke manier, afgewogen keuzes te kunnen maken richting verantwoord ondernemerschap op het gebied van natuurinclusieve landbouw, precisielandbouw of stikstofreductie. De inzet van de expertise die wij als kennisinstellingen in huis hebben ligt voor de hand.

In de toekomst wordt er gestreefd naar energieneutraal, naar gesloten kringlopen, naar zo min mogelijk milieuschade en behoud van natuur. Kortom duurzaamheid door een circulaire economie. In de landbouwsector kan dit via verschillende systemen waarbij de nadruk gelegd wordt op water, bodem, verdienmodellen en dierwelzijn.

De huidige manier van landbouw heeft ervoor gezorgd dat er geen honger meer is in Nederland, echter het milieu wordt wel door deze intensieve vorm van landbouw belast. De sector heeft te maken met verschillende uitdagingen die een bedreiging vormen voor een duurzame landbouw en voor het voeden van de groeiende wereldbevolking. Een gezonde bodem, fysisch, chemisch en biologisch, kan de effecten van een aantal van deze bedreigingen verminderen, door de benodigde input te verlagen en veerkrachtiger te zijn. Planten kunnen bijdragen aan een gezonde bodem rondom de wortels door middel van de wortelexudaten die ze uitstoten. Hiermee beïnvloeden ze de bodembiologie, die helpt bij het vrijmaken van nutriënten en weren van ziektes en plagen. Op deze manier draagt de plant indirect zelf bij aan een gezonde bodem wat op zijn beurt weer kan zorgen voor een gezonde plant.

In de toekomst wordt er gestreefd naar energieneutraal, naar gesloten kringlopen, naar zo min mogelijk milieuschade en behoud van natuur. Kortom duurzaamheid door een circulaire economie. In de landbouwsector kan dit via verschillende systemen waarbij de nadruk gelegd wordt op water, bodem, verdienmodellen en dierwelzijn.

Poster van Boerennatuur en LTO die in tien punten aanbevelingen doen voor een toekomstbestendige landbouw. Het gaat daarbij om heldere doelen stellen en beleid daarop te sturen, beleidsinstrumenten gebruiken, finacieren, samenwerken en communiceren.

“De Pilots toekomstbestendige landbouw nieuw GLB hebben als doel te testen hoe binnen het GLB 2023- 2027 op of aanpalend aan landbouwgrond doelgericht betalingen kunnen worden ingezet voor het behalen van regiospecifieke opgaven rond het toekomstbestendig maken van de landbouw door bijvoorbeeld kringlooplandbouw te versterken en/of meer natuurinclusief te maken. Hoe kan het grondgebonden GLB bijdragen aan toekomstbestendig boeren? Naast de oorspronkelijke GLB-pilots wordt de subsidiemodule uitgebreid met de onderwerpen veenweidegebieden ter uitvoering van het Klimaatakkoord en het realisatieplan LNV-Kringloopvisie.

De intensieve landbouw in haar huidige vorm heeft geleid tot een sterke afname van de biodiversiteit. Om de landbouw en onze leefomgeving gezond te houden, is een evenwichtig systeem nodig waarin het ecosysteem een volwaardige plek heeft. Als telers en natuur samenwerken kan een waardevol en duurzaam win-win systeem ontstaan. Hoogste tijd dus om op zoek te gaan naar alternatieve manieren van landbouw. ‘Naar een toekomstbestendige landbouw in Zeeland; van breed naar smal’ is een uniek samenwerkingsproject tussen landbouworganisaties en natuur- en milieuorganisaties om te werken aan een toekomstbestendige landbouw in Zeeland.

Voor een duurzame landbouw die bestand is tegen ziekten en de gevolgen van klimaatverandering, is variëteit in dierenrassen en gewassen onontbeerlijk. Toch worden vaak dezelfde rassen en gewassen gebruikt. Daarom ontwikkelden onderzoekers van Wageningen University & Research en hun Europese collega’s een strategie voor het behoud én beter gebruik van genetische diversiteit.

Een duurzame toekomstbestendige landbouw rust op drie pijlers, zegt Ruud Tijssens in zijn inspiratiesessie: slim voeden, gezonde bodem, planten en dieren en krachtige ketens. Hij noemt het Dutch Farming.

De beste gebiedsprojecten worden gesteund met expertise, kennis en geld.

De bodembiologie wordt in de landbouw op dit moment onderbenut terwijl het de sleutel kan zijn tot het creëren van economische waarde in een toekomstbestendige landbouw. Wil je bodembiologie beter benutten, dan is kennisontwikkeling nodig.

Voor ondernemers rondom Natura 2000 gebieden is kostprijsverlaging door middel van schaalvergroting vaak onmogelijk. De ontwikkelingsmogelijkheden rondom Natura 2000 gebieden zijn beperkt. Het kabinetsinzet is dat in 2030 de natuur in de natuurgebieden, op de landbouwgronden en in wateren rijker en veelzijdiger is. In het regeerakkoord is afgesproken dat in de directe omgeving van Natura 2000 gebieden bekeken wordt of agrarisch natuurbeheer een bijdrage kan leveren aan minder intensief landgebruik. Agrarisch natuurbeheer kan daarmee een positief effect hebben op de klimaatopgave en het natuurherstel.

Meer biodiversiteit en een toekomstbestendige landbouw in de Alblasserwaard en de rest van het Groene Hart. Daaraan blijft de Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling ook de komende drie jaar werken. Op 30 september 2022 ondertekenden De Graafstroom, DeltaMilk, de provincie Zuid-Holland, Rabobank, Wageningen University & Research, Waterschap Rivierenland en nieuwe partner Naturalis Biodiversity Center een nieuw convenant. Daarmee spreken zij af tot en met 2026 samen te werken aan de vele opgaven op en rond het boerenerf.

Meer biodiversiteit en een toekomstbestendige landbouw in de Alblasserwaard en de rest van het Groene Hart. Daaraan blijft de Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling ook de komende drie jaar werken. Op 30 september 2022 ondertekenden De Graafstroom, DeltaMilk, de provincie Zuid-Holland, Rabobank, Wageningen University & Research, Waterschap Rivierenland en nieuwe partner Naturalis Biodiversity Center een nieuw convenant. Daarmee spreken zij af tot en met 2026 samen te werken aan de vele opgaven op en rond het boerenerf.

Het zou mooi zijn dat je de subsidie vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid kunt gebruiken om boeren uit te dagen voor een andere manier van landbouw, zegt Alex Datema van Boerennatuur in een video van RVO. Het GLB moet bijdragen aan verduurzaming van de landbouw.

In de afgelopen twee jaar hebben honderden agrarische ondernemers deelgenomen aan zeven pilots voor het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Negentien collectieven, BoerenNatuur en LTO Nederland hebben daartoe samen de handen uit de mouwen gestoken. Het doel was te verkennen hoe de aanstaande veranderingen in het GLB, en dan met name de ecoregelingen, kunnen bijdragen aan een effectieve vergroening die tegelijk goed aansluit bij de werkelijkheid van het agrarisch ondernemen. In dit rapport presenteren BoerenNatuur en LTO hun bevindingen.

De Beemster is door het ministerie van LNV aangewezen als een van de 14 pilotgebieden waar boeren