Een natuurinclusieve blik met het leerboek NIL

Eén van de meest gedownloade materialen op Groen Kennisnet is het vrij toegankelijke leerboek Natuurinclusieve Landbouw in de praktijk. De belangrijkste vragen rondom natuurinclusieve landbouw worden in dit boek beantwoord en het staat vol kennis en praktijkvoorbeelden. In de studio van Groen Kennisnet sprak Tessa Jacobs met twee docent-onderzoekers – Diederik Sleurink en Ine Sturkenboom - die bij dit succesverhaal betrokken zijn.

Het leerboek

De laatste kennis over natuurinclusief op één plek, en dat op een toegankelijke manier. Met dat doel bundelden de specialisten van CLM Onderzoek en Advies en het Louis Bolk Instituut hun krachten bij het samenstellen van het leerboek. Aan Diederik de taak om als eindredacteur het materiaal tot een geheel te smeden. Diederik: “Het moest goed leesbaar zijn voor het MBO en HBO publiek, dus een beetje vlotte teksten moesten het zijn. Hier en daar wat begrippen uitleggen en de zinnen een beetje soepeler maken.” Ine vult aan: “Veel mensen hebben meegelezen, zelfs studenten hebben gekeken of sommige stukken wel kloppen”.

Een belangrijke succesfactor van dit boek is dat het ook bijzonder mooie en heldere illustraties bevat. "We hadden ook budget en ruimte om iemand echt mooie tekeningen te laten maken” vertelt Diederik. Deze illustraties van Anoula Voerman zijn allemaal in hoge resolutie te vinden op het portaal natuurinclusieve landbouw, en uitstekend geschikt voor het gebruik in de klas.

Praktijkvoorbeelden

Een groot deel van het webinar was gewijd aan het delen van praktijkvoorbeelden. Ine en Diederik vertelden enthousiast over verschillende casestudies van boeren die natuurinclusieve methoden succesvol hebben geïntegreerd in hun bedrijfsvoering. Diederik vertelde bijvoorbeeld over een geïnspireerde akkerbouwers die hun machines en soortkeuze aangepast hebben om een mengteelt mogelijk te maken: "Als mensen het in de praktijk gaan doen, dan worden ze innovatief".

Beginnen met natuurinclusieve landbouw

De sprekers gaven praktische tips voor boeren die willen beginnen met natuurinclusieve landbouw. Ze adviseerden om klein te beginnen, bijvoorbeeld door te kijken naar wat er op het erf mogelijk is, of in rommelhoekjes. "Op een erf gebeurt van alles, denk eens aan vleermuizen", stelde Ine voor. Ze vulde aan dat je ook kunt beginnen met kruidenrijk grasland op één van je kavels. "Je kan stukjes gaan proberen, want je hebt kruidenrijk grasland niet direct onder de knie."

De sprekers gaven ook advies voor de toekomst. Ze benadrukten het belang van goed kijken, zowel naar wat er op je bedrijf gebeurt als naar de kansen in jouw omgeving. Diederik: "Welke kant denk je dat het op gaat? Hoe wil je als boer draagvlak behouden?" Het roer hoeft niet in één keer om, maar boeren worden wel door de maatschappij aangesproken op hun vakmanschap. "Hoe kan je stukjes natuur meenemen in je bedrijfsvoering?". Ine concludeert: "Alle vormen van landbouw hebben wel iets dat ze van elkaar kunnen leren. Door in gesprek te gaan, kunnen boeren van elkaar leren en samen vooruitgang boeken."

Volgende stap: regeneratieve landbouw

Met het aflopen van de Green Deal Natuurinclusieve Landbouw in het onderwijs vertelt Ine enthousiast over de vervolgstap: regeneratieve landbouw. "De infrastructuur die we nu hebben, de netwerken en kennis, die gaan we vasthouden!” De nieuwe kennis die ontwikkeld gaat worden over regeneratieve landbouw zal uiteraard straks ook op Groen Kennisnet te vinden zijn.

Diederik Sleurink is docent op Van Hall Larenstein Leeuwarden in de richting dier en veehouderij. Met zijn achtergrond als landbouwjournalist voerde hij twee jaar lang uitgebreide gesprekken met de natuurinclusieve pioniers van Nederland voor de totstandkoming van het boek Natuurinclusieve landbouw in de praktijk.

Ine Sturkenboom is op veel verschillende manieren betrokken bij de ontwikkeling van Natuurinclusieve Landbouw. Bijvoorbeeld haar practoraat Natuurinclusieve landbouw op het Terra College, als programmamanager Green Deal NIL en haar bijdragen aan het Portaal Natuurinclusieve Landbouw.