Met het wetsvoorstel 'Stikstofreductie en natuurverbetering', dat op 13 oktober 2020 gepresenteerd werd, legt het kabinet wettelijk de verplichting vast dat de stikstofuitstoot verminderd wordt zodat natuur in Natura 2000-gebieden kan herstellen.

Wetsvoorstel

Voor natuurherstel komt tot 2030 bijna drie miljard euro beschikbaar. Voor het omlaag brengen van de stikstofuitstoot komt twee miljard euro beschikbaar. Het kabinet wil dat in 2030 minimaal de helft van de natuur in beschermde Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau zit. Landbouw, verkeer, bouw en industrie zullen hun stikstofuitstoot omlaag moeten brengen.

Stikstofproblematiek

Het Adviescollege Stikstofproblematiek, de commissie Remkes, heeft een rapport uitgebracht genaamd ‘Niet alles kan overal’ . Dit rapport gaat over een structurele aanpak van stikstof op de lange termijn. Het kabinet heeft in het wetsvoorstel een aantal zaken overgenomen, zoals dat de aanpak van stikstof gericht is op natuurherstel en dat de aanpak juridisch houdbaar is. Dit is belangrijk, want de Raad van State heeft het voorgaande stikstofbeleid, het Programma Aanpak Stikstof (PAS), afgekeurd.

Het kabinet neemt niet alle adviezen over. De commissie Remkes adviseert 50 procent reductie in de stikstofuitstoot om voldoende effect te hebben op de natuur. Volgens het kabinet is 50 procent niet haalbaar vanwege de economische, maatschappelijke en financiële gevolgen. Het kabinet wil dat de stikstofuitstoot in 2030 26 procent lager ligt dan nu.

Meetmethode

Boeren stelden de meetmethode van het kabinet om stikstof te meten ter discussie. Het Adviescollege 'Meten en berekenen Stikstof' heeft het rapport ‘Meer meten, robuuster rekenen’ opgesteld. Daarin hebben ze onderzocht of de rekenmethode voldoende wetenschappelijk onderbouwd is. Dit blijkt het geval. Wel gaat de overheid het aantal metingen verder verfijnen. Ze gaan bijvoorbeeld bekijken of ze satellietmetingen kunnen gebruiken.

Natuurherstel

Het kabinet heeft twee onderzoeken uit laten voeren naar de mogelijkheid tot herstel van kwetsbare natuurgebieden. Uit deze twee onderzoeken - uitgevoerd door Witteveen+Bos en Arcadis - blijkt dat herstel mogelijk is. De vraag is alleen tegen welke prijs en of dat in verhouding is. Daarover gaat het Rijk in gesprek met de Europese Commissie.

Meststoffen

De Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) heeft bekeken of emissiearme stallen de stikstofuitstoot kunnen verlagen. De resultaten staan in het rapport ‘Stikstofverliezen uit mest in stallen en mestopslagen’ Hier kwam uit dat emissiearme stallen niet voldoende zijn. Dat ligt soms aan de techniek zelf, soms aan verkeerd gebruik van de techniek. Daarom wil het kabinet investeren in innovatie en onderzoek. Dit moet ertoe leiden dat de stallen minder stikstof uitstoten. Het kabinet gaat veehouders ondersteunen bij het aanpassen van hun stallen.

Bouw

Het kabinet vindt het belangrijk dat de bouw door kan gaan. Daarom heeft het kabinet een vrijstelling opgesteld voor bouwactiviteiten waarin de uitstoot tijdelijk en beperkt is.

Vragen en antwoorden over de bouw

Stikstofreductie en natuurverbetering: de maatregelen voor stikstofaanpak op een rij