Bollenteelt met bokashi
Bokashi is een product dat ontstaat bij fermentatie van organisch restmateriaal. Bokashi - een Japans woord - is wat anders dan compost. Compost ontstaat door een biologische afbraakproces bij temperaturen van 55 - 65 °C, bokashi ontstaat door een fermenteerproces bij 35 - 40 °C onder zuurstofarme omstandigheden na toevoeging van kalk, klei en effectieve micro-organismen.
Op deze manier blijft meer organische stof behouden en komt er minder kooldioxide (CO₂) vrij. Bokashi-expert Jasper ten Berge denkt dat bokashi heel geschikt is voor de bollenteelt omdat de bodem dan meer in balans komt waardoor je minder last hebt van bodemziekten.
Onkruidzaden
Steeds meer bollentelers hebben daarom belangstelling voor de toepassing van bokashi, schrijft vakblad Greenity in een artikel, zoals John Huiberts. Hij gebruikt al drie jaar Bokashi, gemaakt van gemaaid gras uit het natuurgebied Zwanenwater. Hij voegt geen stro meer toe aan de bodem want dat is duurder. Bovendien zitten er onkruidzaden in. Carl van Schagen, die overstapt op Bokashi, verwacht ook dat het meer bijdraagt aan de bodemvruchtbaarheid dan stro, maar hij moet nog afwachten hoe het gaat.
Andere bollentelers in het artikel willen liever eerst experimenteren met bokashi. “Gewoon uittesten op een klein proefveld en kijken wat er gebeurt,” zegt Monique van Haaster. En Tineke van Berkel wil eerst meer zekerheid over de aanwezigheid van virussen en onkruidzaden in bokashi. Bovendien zijn er ook bedenkingen tegen de toepassing van Bokashi, aldus het vakblad.
Organische stof
In de factsheet 'De Bokashi-hype ontrafeld' van de Branche Organisatie voor Organische Reststoffen (BVOR) wordt gesteld dat er geen onderzoek is dat aantoont dat onkruidzaden en plantenpathogenen in de Boskashi-kuil effectief worden gedood. Er bestaat weinig gedegen wetenschappelijk onderzoek naar het bokashi-fermentatieproces, aldus BVOR.
En bokashi bevat wel veel organische materiaal, maar een groot deel van dat materiaal is makkelijk afbreekbaar. Belangrijker is te kijken naar de hoeveelheid Effectieve Organische Stof (EOS). Het aandeel humus is in compost veel groter dan in bokashi, zo meldt BVOR in de factsheet.
Daarnaast is het zo dat het gebruik van bodemverbeteraars onder de Meststoffenwet valt. Omdat Bokashi geen erkende meststof, is mag het niet als zodanig worden verhandeld of toegepast. Pilots om ervaring op te doen, kunnen wel worden uitgevoerd. Daarovoor is een ontheffing nodig. Meer informatie vind je in de Factsheet van BVOR.
(Bron foto: Shutterstock)